son haberler

Döner Çeşme Meydanı Nasıl Olacak ? Ünye Döner Çeşme Meydanı Adı Nereden Geliyor?

Yayınlanma Tarihi: 2 Eylül 2016 okunma

Misafir Kalem unyetv@unyetv.net

Daha önce köşemizde yazmıştık fakat yeniden yazalım.

Osmanlı mimarisinde çok güzel bir uygulama vardır.

Deprem olayını haber vermesi amacı ile mimaride uygulanan bir sistem.

Camiler başta olmak üzere halkın kalabalık olduğu yerlerde sütunlar halinde yuvarlak mermerler madeni kalıplar ile temele bağlanıyor.

Deprem olduğu zaman bu direkler dönmeye başlıyor ve orada bulunan halk haberdar olup kaçınca depremin ölüm kaybı azaltılmış oluyor.

Ünye’deki meydan da bir çeşme ve çeşmede böyle bir sistem vardır. Yani dönen direkler.

Bu nedenle ‘’Döner direkli çeşme meydanı’’ zaman içinde kısaltılarak ‘’Döner çeşme meydanı’’ adını almıştır.

DÖNER ÇEŞME MEYDANI GEÇMİŞİ

Bu çeşme Ünye halkının daha doğrusu esnafın toplanma alanına adını vermiştir.

Bakın Sözlü Tarih çalışmalarımız da konuğumuz olan merhum Cemal Torunoğlu bu konuda neler anlatmaktadır. Ki kendisi ile görüştüğümüzde 90’lı yaşları çoktan aşmış idi.

‘’Döner çeşme meydanını Rumlar yapmış. Etrafındaki esnafın toplanma yeri olarak kullanılmış. Eskiden burada taşlar vardır ve dokunulduğunda dönüyordu. Onlar tabi hep yıkıldı, yerine benzeri yapıldı ama iyi yapamadılar tabii ki. Onun dışında esnafın toplantı yeri olarak kullanılmış.

Esnaf toplanıp Ünye ile ilgili kararlar alırmış.

İlginç ve çok demokratik bir uygulama. Isparta ve Atina gibi bir şehir devletlerinde halkın toplandığı ve şehirle ilgili kararlar aldığı Agoralar (şehir meydanı) gibi.

Ünye tarihi için çok değerli Cemal Torunoğlu ile Döner Çeşme Meydanı’na bakan Sofra Restoranda görüşüyor ve soruyoruz kendisine;

‘’Döner Çeşme Meydanı’ndaki diğer binalardan bilgi alalım sizden?’’

Anlatıyor Cemal TORUNOĞLU

‘’Karşıdaki Bayraktar’ın binasının tam üstü Rumların iş hanıydı. Dışarıdan buraya gelen yolcular burada yatardı. Altında zahire dükkânları vardı. Fındık, fasulye, mısır satılırdı. Şu diğer binada aynı şekilde idi.

CEMAL TORUNOĞLU ANLATIYOR

Üç kardeşlerindi, bunun karşı tarafı şimdi yapılan binanın yeri (şimdi ki Ünye zabıta müd. ve Ordu Büy Şeh. Bel. Geçen bina) kasaphane idi. İleri doğru (Fatsa yönünde) devam ederdi kasap dükkanları.

Burası daha çok Rumların kasaphanesiydi. Burada hiç Türk esnaf yoktu, daha sonra geldiler. Burası yine küçük bir meydan idi ama ortada ufak bir bina vardı. Burada otururlar, her şeye burada karar verirlerdi.’’

Cemal Torunoğlu’na Sofra Restoran’ı soruyoruz;

‘’Bu bina da üç kardeşindi, üç kapısı vardır. Üç kardeşin yazıhaneleri ayrı ayrı idi. Burada soya, kendir, fasulye, fındık… hepsi satılırdı. Halktan onları alırlardı, alınan mallar gemi ile Avrupa’ya gönderilirdi.

Bu bina çok güzel bir bina hiç bozulma yok. Çok sağlam Rum binası. Depremde hiçbir şey (1939 Erzincan depremi, halk arasındaki deyim ile Arz-ı Ekrem –(Büyük deprem) olmadı.

Döner çeşmede, daha sonra farklı iş yerleri de açılıyor bunlardan en ünlüsü 6. Durak.

Bugün etrafında 3 tarihi bina ile zaten tarihi zenginliği olan küçük bir meydan fakat kent sosyolojisinde derinliği çok.

ŞİMDİ NASIL DÜZENLENCEK?

‘’ Meydan teknik sorunları nedeni ile elden geçiriliyor. Eskisinden daha güzel olacak’’ deniliyor. Tabi ki yenilenen her şey daha güzel olur.

Öncelikle OBB’ye geçen eski zabıta binası benim kanaatimce tıpkı OBB binası gibi (iç ve dış restorasyondan sonra) olacak.

Ben binayı çok beğendim. Osmanlı Mimarisi gibi sade, vakur bir havası var. Alt katı sergi salonu ve gayet güzel. OBB önündeki alanı ise ilk gördüğümde ‘’çok beton, beton çölü gibi’’ diye düşünmüştüm.

Ünye Döner Çeşme Meydanı’na da aynısı yapılacak.

Döner Çeşme Meydanı bize çok ama çok samimi geliyordu. Çünkü yaşanmışlığımız var. Aslında son düzenleme ile gerçek anlamda bir meydan değil de birçok özelliğin sığdırıldığı ya da sıkıştırıldığı ‘’küçük bir alan’’ gibiydi.

AHH MÜMKÜN OLSA DA ESKİ HALİ İLE DÜZENLENSE

Ütopya değil bu fikir fakat tabii ki çok zor. Düşünebiliyor musunuz, turist (yerli-yabancı) kaynayan bir Ünye meydanında kendi ürettiğimiz organik ürünlerin satıldığı NOSTALJİK BİR MEYDAN.

Kasaplar ne olacak? Demeyin. Ünye’de çok lezzetli sucuklar yapılırmış. İşkembe, sakatatlar bugün beslenme uzmanlarının gözdesi.

Fındık satış noktalarımız yok turistik.

‘’Akkuş fasulyesi nereden bulabiliriz?’’ diye soruyor insanlar.

  1. Durak gibi çok cici bir kafe hizmeti veriliyor zaten meydanda.

O iki çöp teşkilatından kurtarıp bol çiçekli balkonları, yerden ışıklandırma ve natürel zemin malzemeleri ve birkaç doğal aksesuarla tabii ki eskisinden çok çok daha güzel olur o meydan.

Ordu’daki meydanda ‘’Akıllı Bisiklet İstasyonları’’ projeleri var. Bizde de olmasını çok önemsiyoruz.

Havuzların temizliği zabıtalara zor geliyormuş. Tamam, havuz da olmasın. ‘’Döner sütunlu çeşme’’ mutlaka olacakmış.’’ Lütfen, lütfen aslına uygun olsun. (fotoğrafları var elde)

Ağaçlara gelince ‘’zemine zarar veriyormuş kökleri’’ öyle söyleniyor dezavantajları yok kökleri zemine zarar vermeyen ağaçlarda var. Hem kaç yıl sonra zarar verecek. Yolların garantisi 20-25 yıl zaten.

Meydanlarda sadelik çok önemlidir. Estetik en önemlisidir. Teknik tabii ki. Peki, sosyolojik özellik. Ya tarihi özellik. Ağaç olmasa da olur. Ancak Ünye kent merkezi o kadar beton çölü haline geldi ki.

Dört mevsimin yaşandığı ülkemizde bize mevsimleri hatırlatan ağaçlar istiyoruz kentimizde,  “MEYDAN DEYİP GEÇEMİYORUZ, SİZDE GEÇMEYİNİZ LÜTFEN’”

Siz de yorum yapın, görüşlerinizi belirtin.

Yazarın Diğer Yazıları

Yazarın tüm yazıları.

Nerde O Eski Dünler

31 Ağustos 2023 okunma
Kızlar erkekler zayıflar şişmanlar zenginler fakirler dostlar akrabalar dinli dinsiz yeni doğan ya da ölümüne az kalan bizler ne yapıyoruz? Son birkaç senede, kızlar firikik ustası oldu beğeni yapana özel şovlar yapıldı ve artık mahremiyet meşrulaştı ya da... Devamını Oku

ÜNYE-AKKUŞ-NİKSAR KARAYOLU

26 Ekim 2021 okunma
    Yollar bir memleketin can damarlarıdır. Hasretlikleri bitiren, kültürleri harmanlaştıran, ekonomimizi canlandıran birlik ve beraberliğimizi sağlayan yollarımızdır. Ünye- Akkuş- Niksar yolunu kullananlar nostaljiyi, heyecanı birlikte yaşarlar. Yıllara... Devamını Oku

  NASIRLI ELLER

21 Ekim 2021 okunma
           Süleyman Erkan      Türkiye’nin güzel bölgelerinden Karadeniz’i gezip görenlerin hafızalarında mutlaka iz bırakmıştır. Karadeniz’in girintili çıkıntılı kenarları, geceleri gelinlik kızın boynuna takılı beşi birlik gibi parlar... Devamını Oku

Geçmişten Günümüze

16 Ekim 2021 okunma
Süleyman Erkan     Yaşam var oldukça hırslar, öfkeler, kinler, var olacaktır. Bu savaşı tetikleyen en önemli unsur beğenilmek, üstün olmak, başkalarından daha fazla mala mülke sahip olmaktır. Söz sahibi olmanın malla, mülkle, parayla olunamayacağını... Devamını Oku

İnsan

13 Ekim 2021 okunma
TOLGA ÖZSOY İNŞ. TEKNİKERİ tolgahanozsoy.52@gmail.com   Temel içgüdü ve duygularla hareket eden, yeteri kadarını alan, psikolojik ve sosyolojik açıdan baskı uygulamayan, vicdansız ve çıkarcı yaklaşmayan, kötü gözle bakmayan, çalmayan, savaşmayan,... Devamını Oku

Zaman

7 Ekim 2021 okunma
  TOLGA ÖZSOY İNŞ. TEKNİKERİ tolgahanozsoy.52@gmail.com   Neydi zaman? Doğduğum an ile öldüğüm an arasındaki yaşantım mı? Unutmak için verilen bir ilaç mı? Suratımı kırıştıran ya da saç rengimi benden alan… Neydi zaman! Babam öldüğünde... Devamını Oku

İhtiyaç Meselesi

27 Eylül 2021 okunma
TOLGA ÖZSOY İNŞ. TEKNİKERİ tolgahanozsoy.52@gmail.com   Çok çeşitli ihtiyaçlarımız var. Hatta bazen neye ihtiyacımız var diye market ve mağazaları gezmeye başlayanlar bile var. Babaannem lüzumsuz bir şey almamamı çok söylerdi işte onlarda top balon... Devamını Oku

F-N-D-K-Ç  Ş-H-P

10 Eylül 2021 okunma
  TOLGA ÖZSOY İNŞ. TEKNİKERİ tolgahanozsoy.52@gmail.com   Türkçe’de bir sözcük f,s,t,k,ç,ş,h,p harflerinden biriyle bitiyorsa ve ek kelimenin baş harfi d,c harfi ile başlıyorsa! Ortalık bir anda sertleşir. d=t olur t=ç olur sıkı durun bu matematiği... Devamını Oku

İş-Sizsiniz

6 Eylül 2021 okunma
  TOLGA ÖZSOY İNŞAAT TEKNİKERİ tolgahanozsoy.52@gmail.com Neden işsiz kaldığımızı bulalım. İşsizlik yaşınız en az 24! Bunu biliyor musunuz? Temel eğitim 1 yıl, ilk eğitim 4 yıl, Orta eğitim 4 yıl, lise eğitimi 4 yıl, hazırlık 1 yıl, üniversite... Devamını Oku

Alçak Alçak Dere Yataklarına Ev Kurmasınlar

19 Ağustos 2021 okunma
  Tolga Özsoy İnşaat Teknikeri tolgahanozsoy.52@gmail.com     Hepimizin malumu olduğu Candan ERÇETİN’in “yüksek yüksek tepelere ev kurmasınlar” şarkısı; doğaya, doğanın tabiatına karşı gelmekten ve gelin kızlarımızı ağlatmaktan başka bir... Devamını Oku