GARA LASTİK

Zeki ORDU zekiordu.zekiordu@gmail.com

Eğer insanlar “Geriye neleri bıraktık?” sorusunu soruyorsa ya yaşlanma alametidir, ya da bazı değerler kaybolmaya yüz tutmuştur.

Elbette zaman içersinde bazı şeyler terk edilecek, yeni şeyler hayatımıza girecektir. Geride kalanları gönlümüzden çıkarmak vefasızlıktır. Tarih, geçmişi hatırlayıp geleceğe yön vermektir. Onca zaman iç içe olduğumuz bazı şeyleri bir anda hayatımızdan silmek ise vefasızlık olsa gerek.

Devir kendi şartlarıyla gelir. Mecbur değilse kimse günümüzde çadırlarda yaşamaz. Yeni şartlar yeni ihtiyaçlar anlamına da gelmektedir. Daha önceleri hayatta kalabilmek için beslenmek, barınacak bir yer bulmak ve üzerimizi öretecek kıyafetlere sahip olmanın ötesinde bir ihtiyacımız yoktu.

Her geçen gün yeni bir şeyle karşı karşıya gelirken; hayata dair çok şeyleri geride bıraktık. Dostluk, samimiyet, sevgi ve saygı bu sınıftan. Bunlar manevi değerlerimiz. Bunun yanı sıra şartlardan dolayı kaybettiğimiz maddi şeylerimiz de var. Bunlardan birisi de “Kara lastik” olarak bilinen bir tür ayakkabı.

Bölgemizde ahali ağzı ile “gara lastik” diye telaffuz edilen bu ayakkabı “Korgan lastiği” veya “Trabzon ayakkabısı” olarak da bilinir. “Çarık” yerini önce bu ayakkabılara bıraktı. Sonra bunların parlak yüzeyli olanları da yapıldı. Günümüzde rugan ayakkabı diye bilinen ayakkabı parlaklığında olan lastik ayakkabılara da “cızravat” veya “cızlavet” da denildi.

İnsanoğlunun dünya ile teması ayaklarıyla oluyor. Adım attığımız her yer ayaklarımıza temas ediyor önce. Yaz aylarını saymazsak serin bir iklime sahip olan bölgemizde ayakkabısız yürümenin ne kadar zor olduğunu herkes kabul eder. Üstelik önceleri tarım ve ziraatın günümüze göre daha az motor kullanılarak yapıldığını düşünürsek; bağda bahçede yalınayak dolaşmak ne kadar müşkül bir iş olacağını varın hesap edin.

Gara lastik olarak bilinen ayakkabı tarım toplumundan şehir hayatına geçişte önemli bir yere sahiptir. Karadeniz’de belli yaşın üzerinde bu tür ayakkabıları giymeyen yoktur. Günümüzde ekonomik seviyesi ne olursa olsun insanların giydikleri ayakkabılar, gara lastik denilen ayakkabılardan en az on kat daha pahallıdır.

Biz de tarihin akışı içinde hayatımızda önemli bir yeri olan gara lastikleri analım dedik. Her ne kadar günümüzde “kullan at” anlayışı hayat tarzı olsa da; biz yine de vefasız davranmayalım. Mademki yıllarca ayaklarımızı korudu, bizde ismini bir yâd edelim. Günümüzde sadece işine yaramayınca eşyalar terk edilmiyor. Artık işimize yaramayan insanları da hayatımızdan çıkarıyoruz.

Şu bilinmeli ki kötü bir adet bir topluma yerleşmişse, insanoğlu aynı muameleyle karşı karşıya kalabilir. İşe yaramayan hep başkaları olacak değil ya?

Unutmayın sizler de başkalarına göre “başkasısınız.”

Bakalım yarınlarda hayatımızdan daha neler çekilecek?

Ben birini biliyorum: Dünya…