Ünye’de Mahalle Kültürü ve Yerel Yönetimler

Zeki ORDU zekiordu.zekiordu@gmail.com

Mahalle yerleşim merkezlerinin can damarlarından biridir.

Karadeniz Bölgesi gibi coğrafi yapısı göz önüne alınacak olursa; yerleşim yerlerinin dağınık olduğunu görürüz. Bu durum köylerimizde küçücük gruplar halinde yerleşmeye sebep olur. Onun için köylerde evler bir birlerinde daha uzak yerlerde yapılmıştır.

Zamanla her hanenin yanına bir hane daha ilave olunarak mahaller meydana gelmiştir. Köydeki mahalleler genellikle yakın akrabalar arasında olur. Falancaoğlu Mahallesi, filancaoğlu mahallesi gibi.

Şehirlerde ise mahalle çok farklıdır. Belki bir mahalle çok uzun zaman içerisinde kurulur. Birbirleri ile akrabalık bağı olanlar fazla olmayabilir. Ancak uzun süre bir arada yaşamanın vermiş olduğu bir kültürleri vardır. Neredeyse komşu komşunun bütün hallerini bilir. Bakkalından bekçisine, kasabından esnafına kadar ortak özellikleri vardır.

Ünye mahalle kültürü gelişmiş ilçelerimizden biridir. Tarihi köklü mahalleleri vardır. Yarım asır önce sınırları net olarak belli olan mahallelerin son zamanlarda şartların da değişmesiyle eski havasını yitirdiği bir hakikattir. Özellikle göçler sonucu artan nüfus ve yerleştiği mahallede uzun süre kalmaması mahallenin o kendine has dokusunu değiştirmiştir. Artık “Burada şu kadar senedir oturuyoruz” diyenlerin sayısı çok azdır.

Özellikle “Toplu Konut” adı verilen yapılar mahalle ortamından çok uzaktır. Artık şehirli “ferdileşmiş” akabinde farkında olmadan yalnızlaşmıştır.

Bu duruma bir çare düşünülmelidir. Elbette zamanın getirdiği şartlar her ne kadar sosyal değişmelere sebep oluyorsa da o eskiden kalan “sıcak ortamı” koruyacak tedbirler alınabilir. En azından her mahallenin “eskileri” senede bir gün bir araya getirilerek dünden günümüze olan değişmeler hususunda bilgi alınabilir.

Yerel yönetimler mahalle kültürünü öne çıkaracak çalışmalar yapabilir. Bunun için bir heyet kurup çalışmalara başlanabilir. Şehrin bir “sosyal haritası” çıkarılabilinir. Kaybolan değerler kaleme alınıp bir sonraki nesillere aktarılabilir. Bu Ünye’de değişmenin “seyri ve hızı” hakkında bize bilgi verirken aynı zamanda bir “istatistik” çalışması da olmuş olabilir.

Tarihinden habersiz olanların yarınları olmaz. Olsa olsa bu günleri olur. Her canlının zaten bugünü vardır. İnsanoğlunun en önemli özelliklerinden biri de ileriki zamanlar için plan yapabilmesidir. Ancak bir şeylerden ders almadan, ders çıkarmadan düzgün planlar yapılamaz.

Şu anda sadece köylerde kalan ve her geçen gün aşınan mahalle kültürünü yeniden tesis etmeliyiz. Aksi takdirde kalabalıklar içinde bir fert olarak yaşayıp gideriz. Dostlukları ve yardımlaşmayı, bir ve beraber olmayı ancak hatıralarda okuruz.

Ünye büyük bir ilçedir. Ünye geçmişe dayanan tarihi bir ilçedir. İnsanlar gibi şehirlerin de hafızası vardır. Ünye’nin hafızasını korumak hepimiz için lazım olan bir şeydir. Madem bu ilçede yaşıyorsak, yaşadığımız yeri iyi tanımamız, iyi tanıtmamız lazımdır. Bu burada yaşayan herkese düşen bir görevdir.

Özellikle yerel yönetimlere talip olan adaylara öncelikle duyurulur.