Zamandır Geçen

Zeki ORDU zekiordu.zekiordu@gmail.com

– Nihayet herkes kendi hikâyesini yaşar-

M.Zeki Saka

Bir kitaptan daha fazlası…

Bir mekândan daha ötesi…

Belki bir kitabın bir cüzü hakkında yazılmış bir yazı olacak bu. Bir cüzü diyorum tamamı hakkında yazılmaya kalkılırsa kitabın aslından birkaç kat daha fazla bir şerh yapılması icap edebilir.

Zamandır Geçen bir kitabın ismi. Yazarımız M. Zeki Saka kaleme almış. Kitabın isminin altındaki cümle her şeyi özetliyor aslında. Kitabın isminin değil, konusunun bir özeti gibi. “Bir Karadeniz ilçesinin hafızasından izler.”

Hafızadan izler…

Bu cümle üzerinde durmayacağım. Hafıza, hatıra, mazi, istikbal birbirine karışabilir.

“Hafıza hatıradır” diye bir cümle kurmuştum bir yerde. Onu hatırladım birden.

Kitaba dönelim. Yani kitabın bir cüzüne.

Kitap “Her şeyin bir hikâyesi vardır” diye başlıyor. Belki sıradan ve alışık olduğumuz bir cümle ama kitabın seyri hakkında ipucu veriyor.  Ve “Hatta bir şey varsa hikâyesiyle vardır” cümlesiyle devam ediyor. Bir başka yerde de “Hiçbir hikaye ne tarih olarak ne de coğrafya olarak mazi ve istikbale ait değildir” diye ifade ediyor.

Buraya kadar da anlaşılıyor ki konu salt olarak “Çaybaşı” değil. Çaybaşı’dan öte bir durum. “Bir şeyin hikâyesinin peşine düştüğünüzde onu anlamaya, kavramaya ve aktarmaya çalıştığınızda anlamla, değerle, niyetle, ilişkilerle, sebep ve sonuçla karşılaşırsınız.”

Her cümlenin ayrı ayrı ele alınması gerekli bir kitap. Yazarın da belirtiği gibi ne tarih, ne coğrafya, ne hatıra ne de geçmişe bir özlem değil. Belki hiçbiri belki de hepsi…

Bir ilçenin değil, bir bölgenin ruhu ele alınmış. Konu sadece Çaybaşı, Ünye, Ordu değil. Orta Karadeniz’in ruh fotoğrafı çekilmiş. Hatta Orta ve Doğu Karadeniz’in.

Yazar şu ifadelerle izaha çalışıyor idari mekanı:

“Diğer taraftan Karadeniz’e ait hiçbir şey bir iki şehre mâl edilemez.  Ne bir coğrafi alan olarak Karadeniz ne de bir sosyo-kültürel durum ve aidiyet olarak Karadenizlilik tek başına böyle bir kimliği ve aidiyeti taşıyamaz, temsil edemez. Somut bir iddia olarak şunu söyleyebilirim: Karadeniz’de tamamen bir şehre mâl edilebilecek şeyler çok azdır. Eşya, alet, mimari yapı birbirini tamamlar nitelikte bütünlük arz eder. Belki adı konulmak suretiyle bir iki çeşit yemek bazı şehirlere mâl edilmiştir. Onla bile ancak genel Karadeniz kültürü içinde bir yer tutarlar. Ki istenilse bir şehre mâl edilmiş bir yemeğin bir başka Karadeniz şehrinde çok rahat muadili bulunabilir.

Anlaşıldığı üzere kitap Çaybaşı özelinde bir bölgenin sosyo-kültürel ve ruh halini tahlil ediyor.

İleride başka bir yazıda kaldığımız yerden devam ederiz. Ve bu yazımızı kitabın bu bölümünü sonlandıran cümle ile bitirelim:

“Nihayet herkes kendi hikâyesini yaşar.”