BİZ UYURKEN VÜCUDUMUZDA UYUR MU?

Süleyman ERKAN s-erkan-12@hotmail.com

      İnsan kendini tanıdıkça, harika bir yaratılışa sahip olduğunu öğrenir. Vücudumuzun organları birbirine bağlı, makine gibi ömrümüz boyunca çalışır durur. Vücudumuzun uyumayan nöbetçileri var.

    Gözümüzü yumduğumuzda uyuruz. Bedenimizi dinlendiririz. Biz uyurken organlarımızda bizim gibi hareketsiz kalırlar mı? Elbette hayır. Yaşamımızı körükleyen ciğerlerimiz bir samaniye nefes alamazsak isyan eder tüm organlar. Kalp durmaz, damarlarda kan akış yolculuğu devam eder duru. Böbrekler çalışır, beyin işlevine devam eder.

        Birkaç organımıza göz atalım mı?

        AKCİĞERLER; Biz uyurken akciğerlerimiz çalışmasına devam eder. Göğüs kafesimizde yer alan, kaburgaların sardığı kafesin içinde bulunan akciğerler önemli bir organlarımızdır. Görevi, kanımızın oksijenlenmesini sağlamaktır. Her nefes alışta oksijen ile dolar. Akciğer, damarlardan gecen oksijeni, buna paralel olarak kana karışır. İçerde ki karbondioksiti dışarı atar. Nefes alamadığımız zaman, kişinin solunum kalitesi düştüğü zaman, nefes darlığı oluşur. Öksürük, dudaklarda parmaklarda morarma ( siyanoz), hızlı nefes alma, boğulma hissi, bilinç bulanıklığı nefes darlığına eşlik eder.

    Akciğeri Ne Temizler?

   Keçiboynuzu akciğerlere detoks sağlıyor. Zencefil, akciğerlerden zararlı maddeleri atar. Kontrolsüz hücrelere dur diyen yeşil güç  “ tere”. Üzüm çekirdeği kuvvetli bir antioksidandır. Mevsim sebzesi kerevizdir. Sarımsak, avakardo, zencefil, elma, lahana, zeytinyağı, yoğurt akciğerdeki toksinleri temizliyor.

      Akciğerimizin diğer adı; Öyfe, Rie, Pf, Ftizi, Şuş, Şuz, Baf da denilmektedir. Akciğer hücrelerini farklı periyotlar da kendini yeniliyor. Havanın temizliğine, sigara içilip içilmemesine göre değişiyor. Akciğerin yenilenme süresi altı ayla bir yıl arasında kendini yeniler.

      KALP: Kalp dakikada yetişkinlerde 60-100 defa atar. İnsanın en çok nabzı boynunda, bileklerinde hissedilir. Kalp dakikada yetmiş kere kasılırsa, nabız yetmiş demektir. Kalp vücuttaki en güçlü kaslardandır. Bir saatte yaklaşık beş bin defa kasılıp gevşeyen kan pompası, bir dakikada beş-altı litre kanı yer değiştirir. Kalp yorulmayan kaslardan biridir. Seksen yıl yaşayan birinin kalbi ömrü boyunca 2-3 milyar kez atacaktır. Pat el’e göre ; “ Her organın kendi kendisini yenileme yeteneği var. Deri yedi günde, kalp beş yılda, karaciğer bir yılda kendini yeniliyor.”  Kalp atış hızının atmışın altında olması durumuna bradikardi( düşük kaplatış hızı) denir. Baş dönmesi, baygınlık, aşırı halsizlik, göz kararması, terleme gibi şikâyetleri olur. Bradikardi kontrol altına alınmazsa bayılma nöbetlerine, kalp krizine, kalp yetmezliğine, ani ölümlere neden olur. Kalbimiz dakikada 70, günde 104.000, yılda 38 milyon kez kasılır. İçindeki kanı damarlar yoluyla vücudumuza pompalar. Kalp vücudumuz besin ve oksijeni dolaşım sistemiyle dolaştırır. Kalbimiz vücudumuza bir dakikada 5,5 litre kan pompalar. Bir günde 8 ton, bir yılda 3.000 ton, 80 yılda 240.000 ton. Kalp 80 yılda, 10 tonluk kapasitedeki 24.000 tankeri dolduracak kadar kan pompalar. Kalbimizin atışı dakikada 60’ın altında, 100’ün üstünde olursa tehlikededir. Vücudumuzda ki damarlarımızı bir birine ulandığında, dünyadaki Ekvatorun üzerini iki defa dolanacak kadardır.

     Kalbe İyi gelen Besinler.

    Sarımsak damar tıkanıklığını önlüyor. Kan basıncını,  kan yağlarının düşmesini sağlar. Fındık, ceviz, badem, domates, ıspanak, elma, kuru fasulye, nohut, mercimek, yeşil çay, zeytinyağı, balık (omega) meyveler, yaban mersini, ahududu, böğürtlen, çilek, keten tohumu, yulaf ezmesi kalbimizi besleyen besinlerdir.

          Kalbe Ne İyi Gelmez?

     Trans yağlar, paketli kek ve kurabiyeler, kahvaltılık gevrekler, renklendirilmiş şekerli sütler, kızartmalar, hoş kokulu şekerli yoğurt kalp ve damar sağlığı için oldukça zararlıdır. Kalbin düşmanı sigara, stres, hareketsizliktir.

       BEYİN: İnsan beyni iki yumruk büyüklüğünde, görsel olarak cevize benzer. Yüz milyara yakın nörondan oluşan bir organdır. Hücreler, omurilik sayesinde merkezi sinir sistemini kontrol etmektedir. Beyin, kalp atışını, denetleyen, nefes almamızı, sindirim sistemimizi, tüm bedenimizi yöneten organdır.

         Beynin Özellikleri. Beynimizin yaratıcı kısmı sağ lopudur. Sağ beyin, görsel, işitsel konularla ilgilenir. İnsan sezgilerinde beynin sağ tarafı kullanır. Aynı zamanda sağ beyin lopu vücudun sol tarafını( organlarını) yönetir. Görme, duyma yoluyla öğretir. Gerçek üstü hayaller kurar, mecaz anlamlarla ilgilenir.

     Beynin Görevleri Nelerdir?

   Duyu organlarından gelen uyarıları değerlendirir. Problem olaylarını düşünür, çözer. Öğrenme faaliyetleri ve hafıza olgusu sağlanır. Acıkma, susama, uyku, uyanıklık faaliyetlerini düzenler. Kan basıncını ve vücut sıcaklığını düzenler. Hormonların salgılanma zamanını belirler.  Ansefal( beyin) olarak adlandırılır. Ansefalde ki merkezlerin en önemlileri omurilik soğanı, beyincik, beyindir.

       Beyin Ne İle Beslenir.

Kanla beyne götürülen maddelerle beslenir. Beynin tek enerji kaynağı glikoz yani şekerdir. Şeker düzeyinin beyinde azalmasına bağlı olarak, şuur kaybından komaya kadar birçok belirti oluşabilir.

    Beyin Nasıl Zeki Olur?

   Bilimsel olarak kanıtlanmış zekâ geliştirme yöntemleri, beynin sağlığını korumaya yardımcı olarak bilişsel birçok yeteneğin gelişmesine katkı sağlar. Su içmeyi ihmal etmeyin, yabancı dil öğrenin, video içerikli oyunlar oynayın, motosiklet kullanın, uykunuzu ihmal etmeyin, müzik dinleyin, zekâ oyunları oynayın. Zeki insanlara yönelik belirtiler şunlardır. Dikkati kolay dağılmaz. Gece kuşu olurlar. Oldukça uyumlu olurlar. Ne kadar bilmediklerini bilirler. Dinmek bilmeyen bir meraka sahip olurlar. Açık görüşlü olurlar. Kendi kendilerine vakit geçirmeyi severler. Güçlü bir iradeleri vardır. Türkiye Cumhuriyetini Kuran Mustafa Kemal günde beş saat uyurdu.

     Uykuda beyin aktif bir şekilde çalışır. Uykuda beyin uyanık olduğundan daha fazla çalışır. Biz uyurken kalp ve damar sistemimiz gereken dinlenmeye alır. Bedenimizi onarır, iştahımızı kontrol eden hormonlar salgılar. Bir gün önce edindiğimiz bilgileri depolanır. Beynimizin atıkları daha etkili şekilde temizlenir. Beynin en iyi uyku zamanı 13,00 ile 15,00- gece 23,00 ile 02,00 arası olarak kabul edilir. İnsan öldükten sonra yirmi dört saat beyindeki nöronlar çalışıyor. Dışarıda ki olayları algılıyor, bedene iletemiyor.

     BÖBREKLER: Böbreklerimiz ağız yoluyla aldığımız gıdaların sindirilmesi sonucunda oluşan bazı zararlı atık maddeleri idrar yoluyla süzerek dışarı atılmasıdır. Vücudumuzdaki idrar minarelerin ve suyun dengesini sağlamaktır.

    Böbrek Ne İşe Yarar?

    Vücudumuzun en önemli organlarından biridir. Kandan atık ürünlerin süzülüp temizlenmesinden, sıvı fazlasını idrar biçiminde atılmasında sorumludur. Böbrekler kan basıncının düzenlenmesi, kırmızı kan hücrelerinin yapılması, kemiklerin daha sağlıklı olmasına da yardımcısıdır. Böbrek gerektiği gibi çalışmadığında vücutta aşırı potasyum birikilmesi yaşanır. Buda kemiklerden kalsiyum çekilmesine neden olabilir. Çalışmayan böbrekler aynı zamanda D vitamininin kullanımında sorunlara yol açabilir. Her iki durumda sağlıksız kemiklere, kolay kemik kırılmasına neden olabilir.

     Böbreğin Düşmanı Nedir?

    Kızartma, fastfood, işlenmiş gıdalar, kırmızı et aşırı tüketildiğinde hipertansiyon; bu hastalık da böbrek yetmezliğine neden olur. Kafein ve asitli içeceklerde böbreklerin baş düşmanıdır. Böbrek vücutta oluşan atıkların atılmasından sorumlu organlarımızdandır.

      Böbreklerimizi Ne Temizler?

      Yaban mersini, böğürtlen, kızılcık, gibi koyu renkli olanlar böbrekler için en iyisidir. Zencefilin antioksidan özelliği böbrekler için faydalıdır. Zencefil tüketmek toksinleri atarken aynı zamanda kanı ve böbrekleri temizler. Limonlu suyu içmek böbreklere iyi gelir. Böbrek taşı oluşunu engelleyen limon suyu vücuda yeni bir su kazandırır. İdrarı sulandırır. Limon suyu sindirime de yardımdı olur.

      Böbrekler, vücutta her gün iki ton su işleniyor. Bunun% 20-22’si direk böbreklere gider. Buda dakikada 1200 ml; 24 saatte ise 1800 litre yapmaktadır. Günde böbreklere gelen 1800 litre sıvının % 10’u süzülür. 180 litre olarak böbrek tüplerinden geçer.

       MİDE: Mide içine giren yiyeceklerin kimyasal, fiziksel olarak parçalandığı yerdir. Mide içini örten, mukoza denilen örtü dokudan sindirim sıvıları salgılanır. Midenin iç yüzeyinde yer alan epitelyum hücrelerin salgılandığı mukus, bikarbonat bakımından zengindir.

     Mide saat 21,00’de sindirim işlemi sona erer. Bu saatten sonra yenilecek her şey midede sabaha kadar hazmedilmeden bekler. 22,00’de alyuvarların aktivitesi artar. Vücut bağışıklık sistemimiz etkin çalışmaya başlar. Gaziantep Üniversitesi’nden Dr Kürşat Karacabey insan vücudunun her işi yapabilmesi için ideal bir saati bulunduğu, hangi işin hangi saatte yapılması gerektiğinin insanın genlerine kotlandığını söyledi. Buna göre vücut saatinin ‘ tik tak’ ları şöyle; 01,00-02,00 verimliliğin ve dikkatin en düşük olduğu söylenir. 03,00; metafizik ve yoğunluk safhasıdır.  Metetonin hormon salgılanması artığından dolayı kişi tembel ve kararsızdır. 04,00-06,00; stres hormonu gündüz değerinin yaklaşık altı katına çıkar. Vücut harekete geçer. 07,00; sindirim sistemi iyi çalışır. 08,00; nabız ve tansiyon yükselmeye başlar.09,00-11,00; en etkin çalışma saatleridir. 12,00-14,00; yorgunluğun baş göstermeye başladığı saatlerdir. Beyne giden kan miktarı azalır. 15,00; mutluluk hormonu endorfinin salgılanması en yüksek seviyededir. 16,00-17,00; adrelanin hormonu en yüksek seviyeye ulaşmıştır. Kaslar çok güçlü durumdadır. 19,00-20,00; metolonin salgılanmaya başlar. Kan basıncı azalır. 21,00; sindirim sistemi sona ermiştir. Bu saatten sonra yenilecek her şey midede sabaha kadar hazmedilmeden bekler. 22,00; alyuvarların aktivitesi artar. Vücut bağışıklık etkin çalışmaya başlar. Bu saatten sonra vücut nikotin gibi zehirli maddeyi vücuttan uzaklaştıramaz. 23,00; uyku için en ideal saattir. 24,00; biz uyurken vücut kendini onarmaya, yenilemeye başlar.

      Biz uyuyoruz ama bizim yaşam organlarımız bizim için çalışmaya devam ediyor. Bu yaşam bize emanettir. Emanetinize sağlıklı, huzurlu bakınız? ( Not; bu yazılar değişik kaynaklardan alınmıştır.)