Yayınlanma Tarihi: 5 Kasım 2022 — okunma
Süleyman ERKAN
s-erkan-12@hotmail.com
Platon Atina’da M Ö 428-427 veya 424-423 yılında doğmuştur. Çocukluğu aristokratik bir ortamda şekillenmiştir. Matematik, edebiyat, sanat, felsefeye yakın olmuştur. Gençliğinin bir bölümü Pelaponnes savaşlarına denk gelmiştir. Savaşla erken tanışması demokrasi yönetimi hakkında ki fikirleri onu siyasal hayattan uzak tutmuştur. Devlet yönetimine zaman, zaman eleştirilerde yapmıştır. Atina’nın düşünce dünyasını etkileyen hocası Sokrates devlet tarafından suçlu bulunup idam edilmiştir.
Platon; Yunan filozofu matematikçi batı dünyasında ki ilk yüksek öğrenim kurumu, Atina akademisinin kurucusudur. Platon fikirlerini beş önemli kurum içerisinde toplar. 1-Bilgi 2- İdealar.( felsefede idea, duyu organlarıyla algılanması mümkün olmayan, gözlem ve deney yoluyla değil, sezgi ve keşif yoluyla idrak edilebilen şeylerin toplamıdır. Platon’a göre dünyadaki her şey idealar âleminin bir yansımasından ibarettir.)3- Evren doğum.4- Ruhun ölümsüzlüğü.5- Devlet.
Platon ve Sekrotes gerçek bir ahlakçı olarak yaşamlarını sürdürmüştür. Her ikisi de kuramlarında, düşüncelerinde etik değerleri irdelemişlerdir. Platon için erdemli olmanın temelinde bilgi vardır. Onun özü de idealar kavramıdır. Erdemin gerekçesi evrendoğum, güvencesi ölümsüzlüktür. Hayatta ki sığınağı devlet kavramı olmalıdır. Ünlü idealar kuramı bilgi anlayışından ortaya çıkmıştır. Bu kuramın içinde mantık ve metafizik vardır. Platon’un ilgi alanları; Metafizik, Etik, Politika, Epistemoloji, Estetik, Benlik, Aşk, Matematik, Dil, Eğitim, Kozmoloji, Eskatoloji
Platon ( Eflatun) on üç yılını Atina da akademide geçirmiştir. Antik Yunan filozofu Platon, Sokrates’in öğrencisi, Aristoteles’in hocasıdır. MÖ 348/347 yılında Seksen yaşında Atina’da vefat etmiştir. Akademi binasına gömüldüğü söyleniyor.
Platon’un söylediği bazı güzel sözler:
Aşk ciddi bir akıl hastalığıdır.
Aşkın dokunuşuyla her kez şaire dönüşür.
Sana bir kere ihanet eden arkadaşını asla affetme, tekrar ihanet edecektir.
Nazik olun, çünkü karşılaştığın her kez farkında olmadığın zorluklarla boğuşuyor.
Karanlıktan korkan çocuğu kolaylıkla affedebiliriz. Hayatın gerçek trajedisi insanların ışıktan korktuğu zamandır.
Yaşayan en bilge insan benim. Çünkü bir şey biliyorum oda hiçbir şey bilmediğimdir.
Cehalet tüm kötülüklerin kökü ve gövdesidir.
Siyasete katılmayı reddetmenin cezalarından biri, sizden aşağılık kişiler tarafından yönetilmenizdir.
Boş bir kap daha yüksek bir ses çıkartır. Böylece en küçük zekâsı olanlar en büyük şarlatanlardır.
Beden terbiyesi ruhu eğitmek içindir. Bedenlerin doğrulup düzelmesi ruhun doğrulup düzelmesini sağlar.
Edebini kaybeden kimse kötülüklerden zevk alır.
Yeryüzünde barışı sağlayacak sihirli değnek analar ve öğretmenlerdir. Eğitim demek vücutta ve ruhtaki güzelliği, mükemmelliği son mertebesine kadar geliştirmek demektir.
Cesaret; tehlike karşısında akıl ve zekânın kullanılmasıdır.
Devlet işleri içten gelen bir sevgi edep ve kâmil akıl ile yürütülmezse onun sonu çöküş ve yok oluştur.
Konuşma insanın aklını kullanma sanatıdır.
Kimseyi başkalarının anlattığı hikâyelere göre yargılama.
Haksızlığa uğramak, haksızlık yapmaktan iyidir.
Aklınızda olanları hayata geçirecek kadar yüreğiniz yoksa ömrünüz cesaretli insanların dedikodularını yapmakla geçer.
İnsan bildiğini öğrenir. Kimseye hiç bir şey öğretemem, sadece onların düşüncelerini sağlayabilirim.
Kimseye kendinizi sevmeye kalkmayın, yapılması gereken tek şey sadece kendinizi sevilmeye bırakmaktır. ( dost iyi görünen, iyi olan insandır.)
Bu güzel sözler günümüzde de geçerliliğini korumaktadır.
