Erozyon Savaştan Beter

Gündem

0

Ordu Üniversitesi (ODÜ) Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tayfun Aşkın, Anadolu topraklarında erozyonun giderek artığını belirterek, “Toprak sadece savaşlarla kaybedilmez. En büyük kayıplar erozyon ile olanıdır” dedi.

Erozyonun giderek büyük boyutlara ulaşmaya başladığını belirten Prof. Dr. Tayfun Aşkın, Türkiye’de her yıl 1 milyar 400 milyon ton toprağın erozyon sebebiyle kaybedildiğini söyledi. Bu miktarın 500 milyon tonunun tarım toprağı olduğunu kaydeden Prof. Dr. Aşkın, “1 milyar 400 milyon toprağın kamyon kasasında taşındığı düşünülürse 30 bin kamyona denk düşüyor. İşin ilginç yanı ABD yüzölçüm olarak Türkiye’den 12 kat büyüktür. Böyle olmasına rağmen, ABD’deki erozyon miktarı ile Türkiye’deki erozyon miktarı aynıdır. Bu tablo bile erozyonun Türkiye açısından korkunç boyutunu anlatmaya yeter” diye konuştu.

Bir toprak parçasının insan yaşamı açısından çok önemli olduğunu, kaybedilen toprağın yeniden kazanılması için binlerce yıla ihtiyaç bulunduğunu vurgulayan Prof. Dr. Aşkın, “1 cm toprağın oluşumu için 200-1000 yıl gerekiyor. 40 cm toprağın oluşumu için 20 bin yıl gerekiyor ki, bu bile insanlık açısından toprağın önemini anlatmak için yeterlidir” diye konuştu.

Toprak Altımızdan Kayıyor
Birleşmiş Milletler’in toprağa yönelik farkındalığı arttırmak ve kritik öneme sahip bu kaynağın sürdürülebilir kullanımını teşvik etmek için 2015 yılını Uluslararası Toprak Yılı ilan ettiğini belirten Prof. Dr. Tayfun Aşkın, “FAO tahminleri dünyadaki toprakların üçte birinin erozyon, sıkışma, tuzlaşma, topraktaki organik ve besleyici maddelerin azalması, asitleşme, kirlilik ve betonlaşma gibi sürdürülebilir olmayan arazi yönetim uygulamaları yüzünden verimsizleştiğini gösteriyor. Yeni yaklaşımlar tercih edilmediği takdirde 2050’de küresel düzeyde kişi başına düşen ekilebilir ve verimli arazi 1960’taki düzeyin yalnızca dörtte biri olacak. Dolayısıyla ilköğretimdeki çocuklarımıza doğal kaynakların geleceğimiz için ne kadar önemli olduğunu anlatacak ve uygulamalı olarak öğretecek projeler yapılmasının zamanı gelmiş hatta geçmektedir” şeklinde konuştu.

Doğu Karadeniz’de Toprağın Yapısı Bozuluyor
Prof. Dr. Tayfun Aşkın, geçen hafta Artvin’de meydana gelen ve 8 kişinin ölümü ile sonuçlanan sel olayının ana sebebinin yağışların toprakta tutunamaması sebebiyle gerçekleştiğini belirtti. Prof. Dr. Aşkın, “Toprak yapısı açısından heyelana karşı en çok maruz kalan bölgelerin başında gelen Doğu Karadeniz Bölgesi toprakları erozyona karşı dayanıksızdır. Doğu Karadeniz’in bazı illerinde dik ve çok eğimli arazi yapısı nedeniyle toprak derinliğinin yetersizdir. Buna rağmen son yıllarda bölgede toprak yapısını bozacak yapılaşmalar meydana geldi. Toprak, yapısı bozulduğu için yüksek yağışları tutamamış ve ani seller meydana gelmiştir. Çünkü toprağın suyu tutacak en büyük havuz olma fonksiyonu vardır. Ayrıca, yağışlardaki düzensizliğin sebeplerinden birisi de yine toprakların bozulmasıdır. Toprakla ilgili insiyatif kullanırken mutlaka bilimsel yaklaşımlar dikkate alınmalıdır ” değerlendirmesinde bulundu.

Ordu Toprakları Erozyona Müsait
Ordu ilindeki toprakların durumu, cinsi ve erozyona dayanıklılığı yönlerini ortaya çıkarmak amacıyla geçmiş yıllarda tüm ilçeleri ele alan bir araştırma yaptıklarını belirten Prof. Dr. Aşkın, il genelinde gri kahverengi podzolik, kireçsiz kahverengi orman, kahverengi orman, kırmızı sarı podzolik, yüksek dağ, allüviyal ve kollüviyal büyük toprak gruplarının yaygın olarak bulunduğunu, bunlar içerisinde gri kahverengi podzolik toprakların en fazla alanı kapladığını kaydetti.

Yapılan çalışmalar sonunda Ordu ilindeki toprak durumunun ’erozyona müsait’ olduğun ortaya çıktığını belirten Prof. Dr. Tayfun Aşkın, “Ordu ilindeki toprakların neredeyse tamamı, dayanıklılık ve aşınıma duyarlılık ölçütlerine göre erozyona karşı dayanıksız durumdadır. Bu sonuç, ildeki tarım arazilerinin erozyon zararı ile karşı karşıya olduğunun bir göstergesidir. Ordu ilinde tarım topraklarının yaklaşık yüzde 55’i ’kuvvetli derecede aşınabilir’, yüzde 42’si ’orta derecede aşınabilir’ ve sadece yüzde 3’ü ’az aşınabilir’ durumdadır. Ordu ilinde tarım toprakları, bariz bir şekilde erozyon zararı ile karşı karşıyadır. Bunun en iyi göstergesi de ildeki dere ve ırmakların neredeyse sürekli olarak bulanık akmasıdır” dedi.