son haberler

Kızıldere Dosyası’nda Ünye – VI

Yayınlanma Tarihi: 25 Ağustos 2015 okunma

M. Ufuk MİSTEPE mistepe@gmail.com

Ankara’da ev bulma ve eylemde kullanılacak aracı sağlama zorlukları ile sıkı emniyet tedbirleri karşısında şartların müsait olmadığını göz önünde tutan Mahir ÇAYAN, Ertuğrul KÜRKÇÜ ve Cihan ALPTEKİN bu teklifi olumlu karşılamışlar, Ertan SARUHAN’ın bulacağı emin bir araçla Ünye’deki İngiliz teknisyenlerinin kaçırılması eylemini koymak için Ünye – Fatsa’ya intikalini kararlaştırmışlardır. (sh. 278)1

Aynı günün akşamı Ertan SARUHAN, Sıhhiye Çatı Piknik’te Avukat Şener ŞADİ ve Abdullah YILMAZ ile buluştuklarında, Mahir ÇAYAN ve arkadaşları ile konuştuklarını, Mahir’lerin haber vermeleri üzerine sağlayacağı aracın onları Ünye – Fatsa’ya getireceğini anlatmış, sanık Abdullah YILMAZ da bahsedilen işlere yardımcı olmak için (sh. 278) 13 Mart 1972 tarihinden geçerli olmak üzere izin almıştır (sh. 279)1 (sh. 343)9.

Mahir ÇAYAN, Ertuğrul KÜRKÇÜ ve Cihan ALPTEKİN 14 Mart 1972 günü Feyyaz KURŞUNCU tarafından örgüt üyesi Seyit GÖKÇE’nin Ankara, Keçiören Bademlikaltı Belediye Merdivenleri, No. 323’teki evine götürülmüştür. Ömer AYNA da Feyyaz KURŞUNCU vasıtasıyla bu eve getirilmiştir. Ünye ve Fatsa’ya gönderilen Feyyaz KURŞUNCU, Ertan SARUHAN ile görüşerek, intikalde kullanılacak kamyonun beklenildiğini haber verdikten sonra, Ankara’da ne zaman ve nerede buluşacaklarını kararlaştırmışlardır. (sh. 279)1 (sh. 344)9

Ertan SARUHAN, Feyyaz KURŞUNCU’nun getirdiği haber üzerine aynı gün Ziya YILMAZ’ın yeğeni; 1945, Fatsa doğumlu Hasan PEKBÜYÜK’ü bularak, kamyonu ile o gece Ankara’ya hareket etmeleri gerektiğini, oradan Ünye ve Fatsa’ya aranılan şahısların getirileceğini bildirmiş, şüpheyi çekmemek için de kamyonuna yük alınmasını söylemiştir. Ertan SARUHAN aynı konuyu Abdullah YILMAZ’a da anlattıktan sonra birlikte Ünye’ye Avukat Ali KAYNAR’ın evine giderek kendisiyle Abdullah YILMAZ’ı tanıştırmış, adı geçenin TRT’de çalıştığını söylemiştir. Bu gelişte üstü başı perişan bir şekilde olan Ertan SARUHAN, Abdullah YILMAZ’ın nüfus hüviyet cüzdanını Fatsa’da unuttuğunu, geri dönerek almak istediğini söylemesi üzerine bu gece muhakkak Samsun’da olmalıyız diyerek, Abdullah YILMAZ’ın Fatsa’ya gitmesine mâni olmuştur. (sh. 279)1 (sh. 344)9

Ertan SARUHAN, irtibat kurduğu Hasan PEKBÜYÜK’ün kullandığı kamyonla aynı gece Ankara’ya hareket etmiş, oraya geldiklerinde, Hasan PEKBÜYÜK’e en kısa zamanda yük bulması için çalışmasını, kendisini beklemesini söyledikten sonra Feyyaz KURŞUNCU ile kararlaştırılan yerde buluşarak ÇAYAN’ların kaldığı eve gitmiştir. (sh. 279)1

Ertan SARUHAN, Hasan PEKBÜYÜK’ün 17 Mart 1972 günü yük bulmasından sonra durumu Mahir ÇAYAN’lara bildirerek, Samsun yolu üzerinde Sosyal Meskenler yakınında kamyonu bekleteceğini, kendilerinin de belirtilen saatte oraya gelmelerini söylemiştir. Feyyaz KURŞUNCU’nun saat 21:00 sıralarında Seyyit GÖKÇE’nin evine getirdiği taksiye binen Mahir ÇAYAN, Ertuğrul KÜRKÇÜ, Cihan ALPTEKİN ve Ömer AYNA, kamyonun beklediği mahalle gelerek makarna çuvalları arasında açılan özel yerlere girmişler; kamyon brandası şoför Hasan PEKBÜYÜK ve Ertan SARUHAN tarafından örtülüp bağlanmış, Ertan SARUHAN şoför mahallinde olduğu halde Ankara’dan hareket edilmiştir. Feyyaz KURŞUNCU kamyonun hareketinden sonra taksi ile geri dönmüştür. (sh. 279)1 (sh. 344 – 345)9

Ünye – Fatsa’ya İntikal, Üç İngiliz Teknisyeninin Kaçırılması Hazırlıkları ve Kaçırılmaları Olayı : (sh. 280)1

Sanık Hasan PEKBÜYÜK’ün sevk ve idaresindeki makarna yüklü kamyon, 18 Mart 1972 günü saat 16:00 sıralarında Ünye’ye geldiğinde, Ertan SARUHAN burada araçtan inmiş; şoföre Ünye – Fatsa arasındaki karayolları çeşmesi yanında hava kararıncaya kadar beklemesi talimatını vermiştir. Ertan SARUHAN, Ünye’de kamyondan indikten sonra, o günlerde kendisinin döneceğini bilen ve Park Lokantası’nda bekleyen Avukat Şener ŞADİ ve Avukat Ali KAYNAR’ın yanına gitmiş, Mahir ÇAYAN ve arkadaşlarını getirdiğini bildirerek, Şener ŞADİ’den Fatsa’ya gitmesini, kaçakların taşındığı kamyon şoförüne gelecek jeep’i beklemesini ve Nihat YILMAZ’a da bir jeep’le gelerek yolda bekleyen kamyondaki şahısları almasını söylemesini istemiştir. Bunun üzerine Şener ŞADİ özel arabası ile Fatsa’ya gidiş sırasında kamyon şoförünü görerek durumu bildirmiş; Nihat YILMAZ’a da bir jeep’le belirtilen mahalle giderek yolda bekleyen kamyondaki şahısları almasını söylemiştir. Nihat YILMAZ ve Ahmet ATASOY kamyonun bulunduğu mahalle geldiklerinde; Ünye istikametinde jeepi takip etmelerini istemişler, Fatsa ikinci yarmaya gelişlerinde, Mahir ÇAYAN, Ertuğrul KÜRKÇÜ, Cihan ALPTEKİN ve Ömer AYNA kamyondan inerek, Ünye’ye Ertan SARUHAN’ı almaya giden jeep’i beklemişler; Ünye’ye giden jeep’le, Nihat YILMAZ, Ertan SARUHAN ve Ahmet ATASOY mezkûr mahalle döndüklerinde, Ertan SARUHAN, Mahir ÇAYAN, Ertuğrul KÜRKÇÜ, Cihan ALPTEKİN ve Ömer AYNA, Ahmet ATASOY tarafından daha önce Fatsa Yapraklı Köyü’nde temin edilen Mehmet ATASOY’a ait eve götürülmüşlerdir. (sh. 280)1 (sh. 346)9

Mahir ÇAYAN, Ertuğrul KÜRKÇÜ, Cihan ALPTEKİN, Ömer AYNA ve Ertan SARUHAN bu evde ortaya koyacakları eylemin plânlanması hususunu tezekkür etmişler ve neticede İngiliz teknisyenlerinin kaçırılması plânını hazırlamışlardır. Bu plâna göre : 1. İngilizler’in kalmakta oldukları Ünye’deki apartman (Kılıç Otel) civarında keşif ve istihbaratın yapılması, 2. Bu apartmanda kalan şahısların miktarı, eve giriş ve çıkış saatlerinin tesbit edilmesi, 3. İngiliz teknisyenlerine ait araç miktarının öğrenilmesi, 4. Bu apartmana İngilizler’den başka yabancı kimselerin girip girmediğinin tesbit edilmesi, 5. Bu apartman çevresinde güvenlik tedbiri alınıp alınmadığının tahkiki kararlaştırılmış, bu hususların tesbit ve tahkiki görevi ise Ahmet ATASOY’a verilmiştir. Ahmet ATASOY, örgüt irtibatçısı Avukat Ali KAYNAR‘ın İngilizler’in kaldığı apartmanın birinci katındaki yazıhanesine giderek, Mahir ÇAYAN ve arkadaşlarınca (sh. 280) bu binada kalan İngilizler’den birkaçının kaçırılmasına karar verildiğini, apartman giriş kapısı anahtarının temin edilip edilemeyeceğini, burada kalan İngilizler’in miktar ve niteliklerini sormuş, bu konuda gerekli bilgileri almakla beraber, kendisi de yazıhanede birkaç gün beklemek suretiyle istenilen keşif ve istihbaratı toplayarak neticeyi ÇAYAN’lara ulaştırmıştır. Ayrıca eylemde kullanmak, hiç olmazsa tedbir olarak yedekte bekletmek amacıyla bir jeep temini de düşünülmüş, bunun sağlanması işi de Ahmet ATASOY’a verilmiştir. (sh. 281)1 (sh. 347)9

Ünyeli Araştırmacı, Yazar Ahmet Derya VARİLCİ konu ile ilgili olarak “Günlerle Gelen / İki Şehrin Hikâyesi – 3” adlı makalesinde şunları yazar : “26 Mart günü Mahir ÇAYAN ve arkadaşları Ünye’ye gelerek Cumhuriyet Meydanı Saray Câmii arkasındaki Kılıç Otel’den Ünye Radar Üssü’nde görevli üç teknisyeni kaçırmışlardı. Teknisyenlerin üçü de iddianamede belirtildiği gibi İngiliz değildi. İçlerinden biri Kanadalı’ydı. Akşam üzeri Paşabahçe surlarının önünde top oynadığımız insanlardı. O sokak o zamanlarda araç trafiğine kapalıydı yahut az işleyen bir caddeydi. Kızıldere’de öldürüldükleri gün çok üzülmüştük. Kızıldere’nin tek canlı tanığı Ertuğrul KÜRKÇÜ’yle yolumuz Gaziantep’te kesişince, o olayı sormuştum. Haklı olarak, bıkmış bir edayla kendisinin de tam anlayamadığını söyledi. Çatıda ilk vurulan Mahir’miş. Ateş ve bombardıman başlayınca rehinelerin vurulması tembihlenmiş ama içeriden kimsenin böyle bir işe yönelecek fırsatı olmamış. Ayrıca, öldürülen üç yabancı teknisyenin ciddî bir balistik incelemeden geçirilmemesi ve hazırlanan raporun yetersizliği halâ kuşku uyandırmaktadır.11

Ertuğrul KÜRKÇÜ’nün rehinelere ateş edenlerle ilgili anlattıkları : “Ateş Edeni Gördüm, Bunu Kimin Yaptığını Söylemem ve Söylemeyeceğim de” “Kızıldere’deki evde rehinelere ateş edenleri gördüğünüzle ilgili bazı yazılar okumuştum, bunlar doğru mu?” dediğimde, Kürkçü şunları anlattı : (sh. 392)9

Gördüğümü söylemiştim zaten ama ateş edenin kim olduğunu söylemiyorum, söylemeyeceğim. Bu da böyle kalacak. Bunu ben saklamak için çok uğraştım, çok canım yandı. (sh. 393)9

Devam edecek                                                        20 Mayıs 2015 / Ankara

KAYNAKÇA:
1
T.C. SIKIYÖNETİM Komutanlığı Askerî Savcılığı / İst. – İDDİANAME (Türkiye Halk Kurtuluş Parti – Cephesi Davası), Soruşturmayı Yürüten Askerî Savcılar: Hâkim Yarbay Naci GÜR (Sıkıyönetim Yrd. Askerî Savcısı), Hâkim Yarbay Süleyman YILDIRAN, Hâkim Yarbay Hanefi ÖNCÜL, Dz. Hâkim Kd. Binbaşı İrfan AVUNDUK. V Yayınları VERSO A.Ş., I. Basım, Mart 1988, Ankara, 620 sh.

9 KAPLAN, Musa – Devrim Yolcuları (İstanbul – Ankara – Ünye – Fatsa – Kızıldere), 2. Baskı, Ozan Yayıncılık Ltd., İstanbul, 2012, 456 sayfa.

11 VARİLCİ, Ahmet Derya – Günlerle Gelen / İki Şehrin Hikâyesi – 3, 22 Haziran 2012, Ünye Kent Gazetesi http://www.unyekent.com/koseyazi/print.php?kyazino=3675

1 Yorum

Siz de yorum yapın, görüşlerinizi belirtin.

Yazarın Diğer Yazıları

Yazarın tüm yazıları.

Rahmetle Anıyoruz…

12 Ekim 2021 okunma
Merhum Yazarımız M. Ufuk Mistepe’nin Ünye’ye dair yazılarını ve makalelerini yazar arşivinden okuyabilirsiniz. Merhum Yazarımızı rahmetle anıyoruz. Mekanı cennet... Devamını Oku

Canik’te İdarî Yapı ve Osmanlı’da Yenileşme Zarureti (1793 – 1851)

10 Temmuz 2020 okunma
Bu makalede Ünye’nin 1790 – 1850’li yıllardaki idarî yapısı, Doç. Dr. Abdullah SAYDAM’ın 33 sayfalık çalışmasına dayanarak, özet olarak aktarılacaktır. Sultan II. Mahmud, saltanatının sonlarına doğru Orta ve Doğu Karadeniz bölgesindeki idarî... Devamını Oku

Araştırmacılık Terimleri

3 Temmuz 2020 okunma
Ünye hakkında araştırma yapanların ve okuyucularımızın, sıkça karşılaştıkları bazı Osmanlıca Tarih Terimleri’nin anlamlarını bilmeleri, yazılanların anlaşılması açısından önemli bir husustur. Bu itibarla başlangıç olarak ehemmiyet arz eden... Devamını Oku

Ünye Mûsikî Tarihinde Ali Riza Sağman

26 Haziran 2020 okunma
‘Ünye Şarkı ve Türküleri’ kitabımda Ünye Mûsikî Tarihi’ne damgasını vurmuş, tespit edebildiğimiz şahsiyetleri kısaca da olsa tanıtmaya çalışmış idim. Aslında her bir musikîşinasın ayrı ayrı ele alınması icap eder. Başlangıç olmak üzere... Devamını Oku

Satıroğulları Ünyeli Müftü Sülâlesi

19 Haziran 2020 okunma
2017 yılında altı bölüm halinde yayımladığımız “Ünye Müftüleri” adlı yazı dizimizde bir müftü sülâlesinin bu tarihçeye damgasını vurduğunu görüyoruz. Ailenin ahvadlarından Satıroğulları ailesi Keşaplı Sokak’tan komşumuz olurlar. ÖZPAKER... Devamını Oku

Ünye Uğrak Vapurlarını Tanıyalım

12 Haziran 2020 okunma
Su buharı gücüyle çalışan gemileri VAPUR olarak adlandırıyoruz. Önceleri yandan çarklı olarak yaşamımıza giren vapurlar daha sonra günümüzün dizel elektrik tahrik sistemi donanımlı enerji tasarrufu sağlayan modellerine erişinceye değin XIX. yüzyılın... Devamını Oku

Ünye Tarihi, M.Ö. XV Bin Yılına Uzanıyor Mu? – I

5 Haziran 2020 okunma
Kelleroğlu M. Bahattin Bey, kaynak belirtmeksizin; “Ünye, Milât’tan 1270 sene evvel vuku bulan Turuva Muharebe-i Meşhuresi’nden sonra, Karadeniz sahilinde tesis edilmiş müstemlekelerden birisi olup, ismi kadimi (One) veyahut (Oney)’dir.” demişti.1 Ünye’de ilk... Devamını Oku

Kimler Geldi Kimler Geçti ?

29 Mayıs 2020 okunma
Ünye ve hinterlandı tarihî seyir içerisinde birçok kavim ve milletlere ev sahipliği yapmıştır. Muhtelif köşe yazılarımızda dile getirdiğimiz bu kitlesel değişimleri bir arada ve kronolojik düzen içerisinde değerlendirmenin daha uygun olacağını... Devamını Oku

Ünye ve Hinterlandında Oğuz – Türkmen Boyları ve Yer Adları

22 Mayıs 2020 okunma
Makalemizin araştırma konusu 24 ana Oğuz boyu ile Oğuz asıllı Türkmen kabilelerinin Ünye ve hinterlandındaki (Ordu, Fatsa, Terme, Akkuş) bazı yerleşim noktalarıdır. Türkmen boy, bölük, uruk (oymak, öz) ve tirelerinin (oba, aile) adlarını Yrd. Doç. Dr. Aydın... Devamını Oku

Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralamasında Ünye ve Ordu

15 Mayıs 2020 okunma
Ulusal düzeyde ekonomik ve sosyal kalkınma yanında, bölgesel gelişmişlik farklarının giderilmesinde ve ülke genelinde dengeli bir kalkınmanın sağlanmasında il ve ilçeler, temel birimler olarak değerlendirilmek durumundadır.1 İlçelerin, illerin ve bölgelerin... Devamını Oku