Yayınlanma Tarihi: 17 Nisan 2015 — okunma
M. Ufuk MİSTEPE
mistepe@gmail.com
Değerlerimize, henüz hayattalar iken olması gereken değeri vermekte acz içerisinde isek bu arzu edilmeyen husus bizlerin kendi değer yargılarımıza ve benlik (ego) üzerine henüz gem vuramayışımızdaki yetersizliklerdendir!
O itibarla zaman zaman sizlerle elimden geldiğince objektif davranarak buluşturduğum biyografik makalelerde Ünyeli mümtaz şahsiyetlerin yaşam öykülerini paylaşıyor olmanın gelecek nesle bir teşvik unsuru olması amacını taşıyorum.
Bugün, sizlerle buluşturacağım Ünyeli Hâfıza Devâsası ve Hâtırat Yazarı Yüksel ŞEN Beyefendi’nin aynı zamanda araştırmacı ve şâir kimliğinden de dem vuracağım. Henüz Ünye ile ilgili araştırmacılık formasyonumun meyvelerini vermeye başlamadığı 90’lı yıllar öncesinde Sayın ŞEN, tespit edebildiğim ve Aydınlık Ufuklar Sitesi’nde yayınladığım 91 adet Ünye temalı köşe yazısıyla Ünye’nin eli kalem tutar en değerli yazarı olduğunu zaten makaleleriyle belgelemiş ve teyit etmişti bile.1
Birçoğumuz Alçak Kahve’yi, Anadolu’daki ve Tarihe Şan Veren Ünyeliler’i, Balık Değirmeni’ni, Depboy’u, Eğitime Yenik Düşen Kilise’yi, Kilise Tepesi’ni, Ünye Hanları’nı, Zanaatkârlarını, Ünye Üzerine Yazılan İlk Kitapları, Ünye Gazeteleri’ni, Hacı Emin Bey’i, Ünye Sokağı, Karılar Pazarı’nı ve daha birçok ilki ve ismi ondan öğrendik.
Yüksel Bey, 1937 yılında Ünye’de, Orta Mahalle, Keşaplı Sokak, Ortaokul arkasında bulunan 23 numaralı evde dünyaya gelmişti. Benden 19 yaş büyüktü.. mütevazı kişiliği ile Ünye’ye müteallik çalışmalarımı fark ederek 2000 yılında kardeşi merhum Cemil ŞEN Ağabey ile birlikte TMO’da beni ziyârete gelerek, “Mistepe, misler gibi güzel koku saçıyor / Ünye’nin kültüründe, yeni çığır açıyor” beyitiyle şâirane hitabetlerini de sergilemişlerdi. Çocukluğum onların evindeki annesi Mahmure Teyze’nin dokuma tezgâhı aksâmı üzerinde ve kardeşi Nesrin Abla’nın “Anca Manca” partilerinde oynayarak geçmişti. Mahalleden aile dostu komşularımızdı.
Sayın ŞEN, Ünye’nin ilk profesyonel fotoğrafçısı Hüseyin Ahmet ŞEN‘in [D. 31 Mayıs H. 1323 (M. 1905) Ünye]2 oğludur. Babası Astarcıoğlu Eyüp Efendi, annesi Hacı Hafızlar’dan Ahmet Kaptan’ın Kızı Pembe Hanım’dır. Rüştiye mezunu olan Ahmet Hüseyin bir ara İstanbul’da Müstantik Mektebi’ne devam etmiş, ancak okulu bitirmeden Ünye’ye geri dönmüştür. Kendisine fotoğrafçılığı meslek edinen Ahmet Bey, ilk kez 1922 yılında Ünye’de “Alimünot” yani Sehpa makinesi ile resim çeken fotoğrafçı dükkânını açmıştır.
Annesi Hatice Mahmure ŞEN Hanım da Ünye’nin ikinci bayan fotoğrafçısı unvanıyla bilinir. Bey’inden öğrendiği fotoğrafçılık mesleğini Orta Mahalle’de Ortaokul’a karşı 23 numaralı evinde sürdürürdü. 1940 – 1944 yılları arasında eve gelen pek çok ailenin fotoğraflarını çekmişti. Metal sehpalı Kodak marka makinesini iyi kullanırdı. Fotoğrafların tab işlemlerini akşam, evdeki karanlık odada, eşi Foto Ahmet ŞEN yapardı.
Yüksel ŞEN, ilk ve ortaokul tahsilini Ünye’de yaptı. 01 Aralık 1954 tarihinde öğretmen vekili olarak Terme’nin Üskütü Köyü İlkokulu‘nda memuriyet hayatına başladı. 1955 – 1957 yılları arasında Ünye Ticaret ve Sanayi Odası’nda görev aldı. Askerliğini ifa ettikten sonra 1959’da tekrar aynı yerde görevlendirildi. 1960 yılı başlarında T.C. Ziraat Bankası Çorum / Osmancık Şubesi’ne tâyininin çıkması üzerine Oda’daki görevinden ayrıldı. Yurt sathında çeşitli kentlerde 23 yıl değişik görevlerle bankacılık yaptı. 1983 yılında fiilen emekli oldu. Bundan sonra özel sektörün değişik kesimlerinde çalıştı.
1986 yılı başında, merkezi İzmir’de bulunan Millî Aydın Bankası Tarişbank T.A.Ş.’nin Ankara Şubesi’nin açılmasında görev aldı. Dört yıl bu bankada çalıştıktan sonra, kendi isteğiyle 1990 yılında buradaki işinden ayrıldı. Ankara’da Rafet Canıtez Caddesi, 49 numarada faaliyette bulunan Ünye Çağdaş Eğitim ve Kültür Vakfı‘nın uzun yıllar yöneticiliğini yaptı ve senelerin yorgunluğunu tatlı anılarla ve eserleriyle geride bırakarak 30 Nisan 2004 tarihinde kendi isteğiyle bu görevine de veda etti.
Evli ve biri kız (Sonat), biri erkek (Suat) iki çocuğu olan araştırmacımız Ünye’nin geçmişi ile ilgili çok zengin bir bibliyografik arşive sahiptir. Kitap biriktirmek ve okumak, şiir ve yazı yazmak başta gelen tutkuları arasındadır. Henüz betik halinde basılmayan, ancak yurt genelinde pek çok mahallî gazete ve dergilerde yayımlanmış şiir ve yazılarını topladığı ‘20 Yaşın Rüzgârı’ (Şiirler), ‘Suat’a Deyişlerim’ (Şiirler), ‘Anıl’ın Defteri’ (Şiirler), ‘Dünden Bugüne Ünyeli Şâirler’, ‘Ünye Şiirleri Antolojisi’, ‘Şiirlerle Ünye’, ‘Ordu’lu Şair Murat Sukuti Karaca’dan Bir Demet’ (Şiirler), ‘Güzel Ünyemiz’ (Ünye’yi bütün özellikleriyle yansıtan bir yapıt), ‘Yurt Duyguları’ (Bütün Türkiye’yi kapsayan gezi yazıları – 3 cilt), ‘Ünye ve Tarih’, ‘20. Yüzyıl Ünye Ekonomisinden Kesitler – İnsanlar ve İşletmeler’ ve son olarak ele aldığı ‘Şâir ve Yazarlarımıza İlham Veren Kent ÜNYE adlı 5 ciltlik devâsa eser’i ihtiva eder makale, yayın ve şiir kitapları bulunmaktadır.
Ünye Sevdalısı şâirimiz, Ünyeliler’in birlikteliğine ve dostluğuna ehemmiyet veren önemli bir şahsiyettir. “Boy vermiş fidanlar, almış yürümüş, / Etrafı menekşe, sümbül bürümüş, / Bizim Ünye gibi, nerede görülmüş? / Dostlar meclisini kuralım gayrı.” derken BİZ olabilmenin özlemini yüreksi duygularla dile getirmeyi başarabilenlerdendir.
Yazarımız, Ünye dışında kaldığı yıllar içerisinde de o yörelerin yerel gazetelerini yazılarıyla süslemesini bilmiştir. Karamürsel’in onda ayrı bir güzelliği vardır. Köşe yazıları ve şiirlerini daha çok haftalık Şirin Ünye – Akkuş Sesi Gazetesi’nde yayımlardı. Şu anda da 50 yılını doldurduğu köşe yazarlığına günlük Ünye Kent Gazetesi’nde devam etmektedir.
“Geçmiş zaman olur ki, Hayali cihân değer…” diyen şâirimizin, diğer birçok şahsiyette bulunmayan Hâfıza Devâsası olma melekesi bir Allah vergisidir. Çocukluğunda okuduğu bir şiiri size şu an aktarmakta zorluk çekmez. Ünye mekânlarının sakinlerini size Burunucu’ndan Kırkevler’e dek aile soy kütüğüyle birlikte rahatlıkla sayabilir. Bu özelliğini keşfettiğim 2000’li yıllardan bu yana yanından hiç ayrılmadım ve aktarımlarını hep not aldım. Ünye’nin eski fotoğraflarını konuşturarak yakın tarihimizin aydınlatılmasında verdiği benzersiz katkıları hepimiz minnetle anacağız.
Ailecek, Çukurambar’daki Özgecan Apatmanı’nda ikamet eden Yüksel Bey ve eşi Seval Hanım’a yaptığımız mutad ziyâretlerin odaklanılan ortak konusu daima Ünye olmuştur.
Ozanımız KULFANİ’nin (Mustafa Uğur ALAN) 18 Şubat 2009’da, “Değerli Yüksel Hocam’la Ufuk Bey’in TMO bürosunda telefonla görüştükten sonra Kızılay ve Maltepe arasında bu şiiri Belediye Otobüsü’nde yazdım.” dediği YÜKSEL ŞEN adlı şiirinin dörtlüklerinden ikisi ile makalemizi sonlandırmak istiyorum.
Ne Boran ne Poyraz koparamadı / Ayakta sımsıkı durur Yüksel ŞEN. / Öyle bir sevda ki ayıramadı, / Ünye’de ebedî gurur Yüksel ŞEN.. /// KULFANİ her sevgi dostluğa küpe, / Firkatin vuslatı “Ufuk MİSTEPE”, / Duayen cismini sarsa da tepe, / Gönülde ebedî durur Yüksel ŞEN..
Tarihî coşku ve perspektiften, Ünye’nin bâki sevdalılarına kalbî dostluk ve selâm ile…
10 Nisan 2015 / Ankara
KAYNAKÇA:
1 MİSTEPE, M. Ufuk – Ünye Sevdalısı Yüksel ŞEN, 1991. http://unyezile.com/yuksel.htm
2 ŞEN, Yüksel – Foto Ahmet Hüseyin ŞEN, İSÜNDER, Ünye Hayat Bülteni, Yıl : 2007, Sayı : 5 Bahar sayısında yayımlandı.
3 ŞEN, Yüksel – Ünye’de Bayan Fotoğrafçılar, Şirin Ünye Gazetesi, 18/25.02.2004, Sayı : 2911 – 2912.
