Herbaryum

Misafir Kalem unyetv@unyetv.net

1.Sistematik için kullanılan, preste kurutulmuş, etiketlenmiş ve kesinlikle adlandırılmış bitkiler ya da bitki koleksiyonu demektir HERBARYUM.

2.Bu kurutulmuş bitkilerin saklandığı enstitü ise HERBARYUM’un başka türüdür. HERBARYUMLAR elden geldiğince tüm bitki örneklerinden oluşur. Bunlar önceden kurutulur, preslenir ve yıllar boyu böceklerin zararlarından korunmak için çoğu zaman ilaçlanır.

Bir yaprak kağıda tutturulmuş olan her bitki örneğinin üzerinde yetiştiği yer, oradan alındığı tarih ve toplayanın adı muhakkak yazılı olmalıdır, yoksa değerinden çok şey kaybeder.

Bu şekilde hazırlanmış örneğe “HERBARYUM PARÇASI” denir. Benzer örneklere bakılarak gerekli belirlemeler yapılır. Bir “HERBARYUM” zenginliği, içerdiği parçaların ve tiplerin sayısı ile ölçülür.

Örneğin Paris’te ki Doğa Müzesi HERBARYUMU’nda yaklaşık 6500 000 parça ve çok sayıda örnek tip(200 000)bulunmaktadır.

Diğer büyük HERBARYUMLAR” olarak Newyork, Missouri Botanical Garden ( bitki bahçeleri) sayılabilir.

Genellikle bitkiler ait oldukları bölgelere göre düzenlenmiştir. Bazen de kendi özelliklerine göre düzenlenmiştir.

Tarihi HERBARYUMLAR da vardır. Örneğin Paris Müzesinde. Paris’te ki en eski HERBARYUM 1558 tarihlidir. Büyük Botanik Enstitülerinde sadece ağaçlara, tohumlara, özgü koleksiyon vardır.

Şimdi ben “Ünye’de bir HERBARYUM açılmalı, çok gerekli, İhmal edilmiş bir durum” diyeceğim. Siz yok daha neler, her derdimiz bittide, HERBARYUMUMUZ noksandı” diyeceksiniz.

Ben “ama bitki yönünden çok zenginiz, bu zenginliğİ tanımalı, arşivlemeli, tanıtmalı, gelecek kuşaklara aktarmalıyız” diyeceğim, siz” daha önemli işler var diyeceksiniz. Ben “daha önemli işler bitmek bitmiyor, hatta daha kötüye gidiyor, gelin kaybolup giden değerlerimize bir an önce sahip çıkalım” diyeceğim. Siz kim bilir neler söyleyeceksiniz.

Bunlar bitki, elimizin altında yetişiyor, bir masrafı da yok. Birkaç uzman ilaçlayacak. Bir de bir bina gerekli, harabe halindeki tarihi evlerden birisi kamulaştırılır, hem bir ev kurtulur, hem de kültürümüzün flora kısmı arşivlenmiş olur.

Bırakın bitkiyi, müzeyi, taşlarımız gidiyor elden. Yıllar önce ustalarımız şekil vermişler, Ünye’nin kendi toprağından çıkan taşına, değirmen yapmışlar, bileyi taşı, ocak yapmışlar, mezar taşı, pencere, kapı formları, merdiven, yalak çamaşırlık, pövrek yapmışlar.

El uşakları köylerden toplayıp gemilerle götürüyor. Kim bilir nereye gidiyor, en az 100 yıllık taşlar. Ben söylüyorum ve de adım gibi biliyorum, kimse duymayacak, duymasın, gün gelir bitkilerimizi izlemeye Avrupa Herbaryumlara gideriz, kim bilir bitkilerimizi kendi topraklarının ürünü gibi sergiliyorlar olacaklar.

Sahiden floramızda kaç çeşit bitki vardır.Yazık olacak bitkilerimizede….