son haberler

Kızıldere Dosyası’nda Ünye – IV

Yayınlanma Tarihi: 4 Ağustos 2015 okunma

M. Ufuk MİSTEPE mistepe@gmail.com

İDDİANAME’nin, “Yusuf KÜPELİ ve Münir Ramazan AKTOLGA’nın İstanbul’a gidişinden Kartal – Maltepe Askerî Ceza ve Tutukevi’nden kaçışa kadar Türkiye Halk Kurtuluş Partisi’nin İstanbul – Ankara ve diğer bölgelerdeki durum ve faaliyetleri” bahsi detaylandırılırken Ünye ayağında cereyan eden olaylar da büyüteç altına alınmıştır (sh. 166).1

Dev-Genç Genel Başkanı Ertuğrul KÜRKÇÜ, Müjde Sokak’taki evde kaldığı bir sırada Oğuzhan MÜFTÜOĞLU vasıtasıyla örgüt irtibatçılık görevi yapan ve birçok kere Yavuz GÖKMEN’lerin evinde kendisi ile temas sağlayan Nasuh MİTAP’ı çağırtarak Karadeniz Bölgesi örgüt faaliyetlerini yürüten sanık Ertan SARUHAN’a göndermiş; birkaç gün sonra aynı eve gelen Ertan SARUHAN ile örgüt meselelerini konuşup görüşmüştür (sh. 174).1

Ertan SARUHAN bu görüşmede: Örgütün toparlanıp güçlendirilmesinden sonra ortaya eylem konulmasını, kendilerinin örgütteki dağınıklığın giderilmesi için ellerinden gelen çabayı sarfedeceklerini, Karadeniz Bölgesi’nde oluşturulan kadrolara teorik eğitim yaptırmağa devam ettiklerini belirtmiş; Ertuğrul KÜRKÇÜ de Merkez Komitesi Üyesi olarak kendisine Güney ve Karadeniz Bölgeleri ile ilişkiler kurmak, sürdürmek, direktifler vermek ve İstanbul’a bilgi göndermek gibi görev ve yetkilerin icabı olarak kendisini çağırdığını, bundan böyle kendisine bağlı olarak çalışacağını beyan etmiştir (sh. 174).1

09 Şubat 1972 gecesi Tamer HAZER, Faik GÜLEÇYÜZ’ü Levent Menekşe Sokak’taki eve götürerek Memduh takma adlı 1938, Fatsa doğumlu Ziya YILMAZ ve Ayşe takma adlı Ülkü Ahmet CAFER ile tanıştırmış; Ziya YILMAZ da örgütte doğan fikrî ayrılıktan bahsetmiş, bu eve gelişte İsmet ÖZTÜRK’ün de Ziya YILMAZ’ın yanında bulunduğunu görmüştür (sh. 254).1

Ziya YILMAZ’ın Karadeniz kesimi ile ilgili konularda görüşmek istediği İsmet ÖZTÜRK, Ertan SARUHAN’ın haber vermesi üzerine, Şubat 1972 ayı ilk haftası sonlarında İstanbul’a gelerek Rıza ÇOLAK’ın evine gitmiş; adı geçen 09 – 10 Şubat 1972 günü Hv. Ütğm. Yılmaz Salih VEYİSOĞLU tarafından Menekşe Sokak’taki evde kalan Ziya YILMAZ’ın yanına götürülmüştür. Ziya YILMAZ, İsmet ÖZTÜRK’e Yusuf KÜPELİ ve Münir Ramazan AKTOLGA’nın örgüt içinde yarattıkları fikrî ayrılığı ve sebeplerini anlatmış; Mahir ÇAYAN ve kendisinin bir süre sonra Karadeniz Bölgesi’ne geçerek orada gerilla eylemlerine devam edeceklerini, Ertan SARUHAN ile ciddî bir ilişki içerisinde bulunması beyanını müteakip, kendisinin de Karadeniz Bölgesi’nde saklanma için yer temin etmesini, silâh ve mermi sağlamasını, kendileri ile ilişkiyi devam ettirmesini istemiştir (sh. 254 – 255).1

Ziya YILMAZ tarafından İsmet ÖZTÜRK’ün yanında yazılan ve Kızıldere olayından sonra ÇAYAN’ın üzerinde elde edilen mektup ile Gülten ÇAYAN’ca Fransa’dan gönderilen mektubu, 1.000 Mark’ı, gözükmez yazı yazmak, gözükmez yazıyı görünür hale getirmekte kullanılan kalem ve mürekkepten bir kısmını birkaç gün sonra Hv. Tğm. Tamer HAZER ile Mahir ÇAYAN’a göndermiştir (sh. 255).1

Mahir ÇAYAN ve Ertuğrul KÜRKÇÜ, Mehmet YÜKSEL’in evine gitmelerinden birkaç gün sonra Oğuzhan MÜFTÜOĞLU vasıtasıyla getirttikleri Burhan takma adlı Sabahattin KURT’u, Şubat 1972 ayı ortalarına doğru Karadeniz Bölgesi Sorumlusu Ertan SARUHAN’ı çağırmak üzere Ünye’ye göndermişler, irtibat sağlamak için Avukat Ali KAYNAR’ın Ünye’deki adresini vermişlerdir.1

Ünye’ye Ali KAYNAR’ın yazıhanesine gelen Sabahattin KURT, “Yıldırımdan geliyorum” parolasını söyleyip kendisini Ali KAYNAR’a tanıttıktan sonra Ertan SARUHAN’ı görmek istediğini belirtmiş, daha sonra Avukat Şener ŞADİ de yazıhaneye geldiğinde Sabahattin KURT kendisine tanıştırılmış, Sabahattin KURT’un Ankara’dan örgüt habercisi olarak gönderildiğini, Ertan SARUHAN’ı görmesi gerektiğini beyan etmesi üzerine sanık Avukat Şener ŞADİ kendisine ait özel otoya Sabahattin KURT ve Avukat Ali KAYNAR’ı alarak Ertan SARUHAN’ı bulmak üzere Fatsa’ya gidilmiştir.1

Sabahattin KURT ve Ali KAYNAR’ı Şehir Kulübü’ne bırakan Şener ŞADİ, sanıklar örgüt üyesi Fikri SÖNMEZ ve kalfası Avni KAYACI’yı (sh. 271)1 terzi dükkânında bulamayınca Ertan SARUHAN’ın nerede olduğunu bilmesi gereken, onunla aynı evde oturan Fatsa Lisesi Öğretmeni Mustafa ŞENGÜL’e giderek görüşmüş, adı geçen sanık ders bitiminde Ertan SARUHAN’ı bularak durumu söyleyeceğini ve Şehir Kulübü’ne geleceğini bildirmiştir. Mustafa ŞENGÜL okuldan dönüşünde Fikri SÖNMEZ’in dükkânına uğrayarak Ertan SARUHAN’ın Alaçam’a gittiğini; akşama döneceğini öğrenmesini müteakip, Şehir Kulübü’ne gelerek durumu burada bekleyen sanıklar Sabahattin KURT, Şener ŞADİ ve Ali KAYNAR’a anlatmıştır. Akşamleyin kulüpte Sabahattin KURT, Şener ŞADİ, Ali KAYNAR, Fikri SÖNMEZ ve Mustafa ŞENGÜL birlikte yemek yedikten sonra Avukat Şener ŞADİ, Avukat Ali KAYNAR’ı Ünye’ye götürüp bilâhare de Fatsa’ya döndüklerinde, Sabahattin KURT’u, Mustafa ŞENGÜL ve Ertan SARUHAN’ın birlikte oturdukları sahil yolundaki eve bırakmıştır (sh. 272)1 (sh. 336)9.

Sabahattin KURT’un haber vermesi üzerine Ankara’ya gelen Ertan SARUHAN Oğuzhan MÜFTÜOĞLU tarafından Mahir ÇAYAN ve Ertuğrul KÜRKÇÜ’nün kaldıkları Müjde Sokak’taki eve getirilmiştir. Ertan SARUHAN ile Karadeniz Bölgesi kır gerilla çalışma hazırlıkları ve diğer örgütsel faaliyetler hakkında konuşan ÇAYAN ve KÜRKÇÜ bu çalışmalarına yardımcı olmaları için Hüdai ARIKAN, Sinan KAZIM ÖZÜDOĞRU, Saffet ALP ve Sabahattin KURT’un Karadeniz Bölgesi’ne götürülmelerini istemişler; ancak Ertan SARUHAN bunun o günlerde mümkün olmadığını, bilâhare gelerek bu şahısları götüreceğini beyan etmiştir (sh. 272)1 (sh. 337)9.

Ertuğrul KÜRKÇÜ ve Mahir ÇAYAN’ın Oğuzhan MÜFTÜOĞLU vasıtasıyla çağırttıkları Sabahattin KURT, Ertan SARUHAN’a Ankara’ya gelmesi haberini bildirmesi ve kendisinin de dönmeyerek oradaki çalışmalara katkıda bulunması talimatı verilerek Ünye’ye gönderilmiş, Ali KAYNAR vasıtasıyla Ahmet ATASOY ile buluşarak Ankara’dan gönderilen haberi bildirmiştir. Sabahattin KURT yapılan hazırlıklara katkıda bulunması talimatı verildiğinden, Ankara’ya dönmeyerek bir süre Ahmet ATASOY’un evinde kaldıktan sonra bilâhare sanık öğretmen 1936, Ünye doğumlu Hüseyin GÜMÜŞ’ün evinde kalmaya başlamıştır (sh. 273)1 (sh. 338)9.

Hüseyin GÜMÜŞ, 06 Nisan 2010 tarihli anılarında şöyle der : “Avukat Ali KAYNAR’la konuşuyoruz; “Hüseyin” diyor, “bunlar geldi, boş duracak değiller ama ben halâ yazıhanemde oturuyorum, bize ne yapacağımızı da söylemiyorlar, bilgi de vermiyorlar.” O zamanlar deseler ki bırakın işinizi çekilin illegela, hepimiz hazırız. Böyle bir ruh vardı o zamanlar… Şimdi aileden kalan birkaç dönüm toprakla uğraşıyorum. Özgürlük ve Dayanışma Partisi Ünye İlçe Başkanlığı’nı yapıyorum (HG/NM).15

Ancak Sabahattin KURT’un birinci kez Ünye’ye gelişinden önceki günlerde Ankara’dan gönderilen örgüt habercisi Nasuh MİTAP; Avukat Ali KAYNAR’a gelmiş, Ertan SARUHAN’a çok önemli bir haber getirdiğini, mutlaka görüşmesi gerektiğini beyan etmesi üzerine, Ali KAYNAR bu şahsı Fatsa’ya götürerek Avni KAYACI’dan, Ertan SARUHAN’ın 3 – 4 gün gelmeyeceğini öğrenmesi üzerine haberciyi Mustafa ŞENGÜL’ün kaldığı eve bırakmış, ayrıca adı geçene Ertan SARUHAN geldiğinde, irtibatçıyı onunla görüştürmesini söylemiştir (sh. 273)1 (sh. 338)9.

Devam edecek                                                        20 Mayıs 2015 / Ankara

KAYNAKÇA:
1
T.C. SIKIYÖNETİM Komutanlığı Askerî Savcılığı / İst. – İDDİANAME (Türkiye Halk Kurtuluş Parti – Cephesi Davası), Soruşturmayı Yürüten Askerî Savcılar: Hâkim Yarbay Naci GÜR (Sıkıyönetim Yrd. Askerî Savcısı), Hâkim Yarbay Süleyman YILDIRAN, Hâkim Yarbay Hanefi ÖNCÜL, Dz. Hâkim Kd. Binbaşı İrfan AVUNDUK. V Yayınları VERSO A.Ş., I. Basım, Mart 1988, Ankara, 620 sh.

9 KAPLAN, Musa – Devrim Yolcuları (İstanbul – Ankara – Ünye – Fatsa – Kızıldere), 2. Baskı, Ozan Yayıncılık Ltd., İstanbul, 2012, 456 sayfa.

15 GÜMÜŞ, Hüseyin – Kızıldere Katliamı’nın 38. Yılı, Ünye BİA Haber Merkezi, 06 Nisan 2010, http://www.bianet.org/bianet/siyaset/121124-huseyin-gumus-bizim-evde-ertan-sabahattin-omer-saffet-kazim-ile

1 Yorum

Siz de yorum yapın, görüşlerinizi belirtin.

Yazarın Diğer Yazıları

Yazarın tüm yazıları.

Rahmetle Anıyoruz…

12 Ekim 2021 okunma
Merhum Yazarımız M. Ufuk Mistepe’nin Ünye’ye dair yazılarını ve makalelerini yazar arşivinden okuyabilirsiniz. Merhum Yazarımızı rahmetle anıyoruz. Mekanı cennet... Devamını Oku

Canik’te İdarî Yapı ve Osmanlı’da Yenileşme Zarureti (1793 – 1851)

10 Temmuz 2020 okunma
Bu makalede Ünye’nin 1790 – 1850’li yıllardaki idarî yapısı, Doç. Dr. Abdullah SAYDAM’ın 33 sayfalık çalışmasına dayanarak, özet olarak aktarılacaktır. Sultan II. Mahmud, saltanatının sonlarına doğru Orta ve Doğu Karadeniz bölgesindeki idarî... Devamını Oku

Araştırmacılık Terimleri

3 Temmuz 2020 okunma
Ünye hakkında araştırma yapanların ve okuyucularımızın, sıkça karşılaştıkları bazı Osmanlıca Tarih Terimleri’nin anlamlarını bilmeleri, yazılanların anlaşılması açısından önemli bir husustur. Bu itibarla başlangıç olarak ehemmiyet arz eden... Devamını Oku

Ünye Mûsikî Tarihinde Ali Riza Sağman

26 Haziran 2020 okunma
‘Ünye Şarkı ve Türküleri’ kitabımda Ünye Mûsikî Tarihi’ne damgasını vurmuş, tespit edebildiğimiz şahsiyetleri kısaca da olsa tanıtmaya çalışmış idim. Aslında her bir musikîşinasın ayrı ayrı ele alınması icap eder. Başlangıç olmak üzere... Devamını Oku

Satıroğulları Ünyeli Müftü Sülâlesi

19 Haziran 2020 okunma
2017 yılında altı bölüm halinde yayımladığımız “Ünye Müftüleri” adlı yazı dizimizde bir müftü sülâlesinin bu tarihçeye damgasını vurduğunu görüyoruz. Ailenin ahvadlarından Satıroğulları ailesi Keşaplı Sokak’tan komşumuz olurlar. ÖZPAKER... Devamını Oku

Ünye Uğrak Vapurlarını Tanıyalım

12 Haziran 2020 okunma
Su buharı gücüyle çalışan gemileri VAPUR olarak adlandırıyoruz. Önceleri yandan çarklı olarak yaşamımıza giren vapurlar daha sonra günümüzün dizel elektrik tahrik sistemi donanımlı enerji tasarrufu sağlayan modellerine erişinceye değin XIX. yüzyılın... Devamını Oku

Ünye Tarihi, M.Ö. XV Bin Yılına Uzanıyor Mu? – I

5 Haziran 2020 okunma
Kelleroğlu M. Bahattin Bey, kaynak belirtmeksizin; “Ünye, Milât’tan 1270 sene evvel vuku bulan Turuva Muharebe-i Meşhuresi’nden sonra, Karadeniz sahilinde tesis edilmiş müstemlekelerden birisi olup, ismi kadimi (One) veyahut (Oney)’dir.” demişti.1 Ünye’de ilk... Devamını Oku

Kimler Geldi Kimler Geçti ?

29 Mayıs 2020 okunma
Ünye ve hinterlandı tarihî seyir içerisinde birçok kavim ve milletlere ev sahipliği yapmıştır. Muhtelif köşe yazılarımızda dile getirdiğimiz bu kitlesel değişimleri bir arada ve kronolojik düzen içerisinde değerlendirmenin daha uygun olacağını... Devamını Oku

Ünye ve Hinterlandında Oğuz – Türkmen Boyları ve Yer Adları

22 Mayıs 2020 okunma
Makalemizin araştırma konusu 24 ana Oğuz boyu ile Oğuz asıllı Türkmen kabilelerinin Ünye ve hinterlandındaki (Ordu, Fatsa, Terme, Akkuş) bazı yerleşim noktalarıdır. Türkmen boy, bölük, uruk (oymak, öz) ve tirelerinin (oba, aile) adlarını Yrd. Doç. Dr. Aydın... Devamını Oku

Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralamasında Ünye ve Ordu

15 Mayıs 2020 okunma
Ulusal düzeyde ekonomik ve sosyal kalkınma yanında, bölgesel gelişmişlik farklarının giderilmesinde ve ülke genelinde dengeli bir kalkınmanın sağlanmasında il ve ilçeler, temel birimler olarak değerlendirilmek durumundadır.1 İlçelerin, illerin ve bölgelerin... Devamını Oku