“Çocuklara Oy Veriyorum”

Ertan ALP alpertan2006@hotmail.com

Seçimler yaklaştıkça seçimin konuşulmadığı gün yok gibi.Toplumun her kesiminde ve her yerinde yaşanılan bireysel hayatlara veya ideolojilere göre “vatan kurtarılıyor”.Biz de adeti bozmadık,arkadaşlar arasında diğer seçimlere oranla sokakta sükunet havasının daha ağır olduğunu düşündüğüm seçim sürecini “irdelerken” değişim fikir ve yaklaşımlarla karşılaştık.Dikkat ederseniz “konuşurken” demedim “irdelerken” dedim.Bu sözcüğün bir ayırt ediliciliği var.Konuşmak;standart, günlük ve genel geçer bilgiler üzerinden öznel yorumlar sunarken irdelemek farklı bilgi kaynaklarından elde edilen bulguları karşılaştırarak neden-sonuç ilişkisine dayalı analiz etmeyi gerekli görür.Bu bağlamda, oy kullanmaya başladığım üniversitedeki ilk yıllarımdan bu yana aklımda gezen bir soruyu dayanamayıp arkadaşlara sordum:”TBMM’de şimdiye kadar çok siyah veya lacivert takım elbiseli hukukçu,avukat,doktor,iş adamı ve kadını,gazeteci,diş hekimi,emekli asker ve polis,öğretim üyesi,mühendis…gördük.Ön seçim bizim gibi ağır aksak demokrasilerde pek geçerli olmadığı için kendi milletvekillerimizi bile parti başkanlarının ve parti  yönetim kurullarının seçtiği süreçlerde TBMM’de renkli kişiliği,aykırılığı,farklılığı ve kalıpların dışında düşünebileceğimiz kişiliği ile gösterebileceğimiz milletvekili sayısı ne kadardır acaba?Örneğin 550 milletvekili adayı içersinde kaç sanatçı,şair,yazar,edebiyatçı,sosyolog,psikolog,sanat tarihçisi,felsefeci,işçi,emekçi,çiftçi,karikatürist,müzisyen,yönetmen…var?Arkadaşlardan çok değişik yanıtlar geldi bu ilginç soruya karşılık.Her parti kadına pozitif ayrımcılık yapmak için belki titiz davranıyordu.Ama aynı titizliği sanatı,edebiyatı,şiiri ve kültür adamlarını meclise taşımak için gösteriyor muydu?Bir şair büyüğüm “Ara da bul.Hem aşk siyasetten hayırlıdır.” diye yorum yapmıştı bu düşüncelerime.Edebiyat öğretmeni bir arkadaşım bana Yahya Kemal’in  taştir  de yazdığı Baki’nin bir beytiyle yanıt veriyordu:

“Biz müttekâ-yı zerkeş-i câha dayanmazız
Bâlîn-i bahtı cây-i mübâhât sanmazız”

           ( Biz makam ve mevkinin altın işlemeli yastığına dayanmayız. Baht yastığımızı bir övünme yeri olarak kullanmayız.Yalnız Allah’ın lütfunun büyüklüğüne ve sonsuzluğuna güveniriz.)

      Başka bir arkadaşım işi gırgıra alarak her meslekten kişinin mecliste nasıl olabileceğini bana soruyordu.Örneğin ayakkabıcı,limonatacı,kebapçı…Ona kalırsa benim mantığıma göre düşünürsek  onların mecliste olmaya hakları vardı.Hangi çeşitlilik ve aykırılık olacaktı mecliste.Mecliste roman havası oynatıp göbek atmayacağız.Bol bol şiir okuyup şiir dinletileri düzenlemeyeceğiz,konserler vermeyeceğiz,roman okumaları yapmayacağız tabi ki.Büyük paralar yatırarak,aracıların peşinde koşturarak sıra kapma döneminin yavaş yavaş kaybolmaya yüz tuttuğu bu dönemlerde farklı kimlik ve kişiliklerin meclise güzellik ve renklilik katacağına inanıyorum.

   Kültür ve edebiyat tarihimize baktığımızda sanatçı,yazar,şair… milletvekillerini özellikle Cumhuriyet’in ilk yıllarında görüyoruz.Elbette bu, günler için olağan bir durum.Savaştan yeni çıkmış bir milletin meclisinden daha önce Osmanlı Devleti’nde milletvekilliği ve bürokratlık yapmış bu isimler ülkenin resmi ideolojisinin temsilcileri olarak görülüyordu.Kemalist milliyetçilik oturana kadar hem edebiyatçı ve kültür adamı kişiliği hem de siyasetçi kimliğini yan yana götürmek o gün için elzem görülüyordu.timeturk.com’da Mustafa Orman’ın yazısına baktığımda ilk ve ikinci meclislerdeki bu farklılık ve çeşitliliği görmek mümkün.Örneğin Yahya Kemal 1923’te Urfa’dan milletvekili idi.Faruk Nafiz’in milletvekili hayatı 1946’da başlamıştır.Ahmet Hamdi Tanpınar, 1942 yılında Maraş milletvekili olarak meclise girmiştir.Şair Arif Nihat Asya, 1950’de Seyhan milletvekili olarak meclise girmiştir.Selçuk Çıkla’nın Muhafazakar Düşünce dergisinin Yaz-Güz 2007 13-14 sayısındaki “Türk Edebiyatında Kanon ve İnkılap Kanonu” adlı makalesinin sonlarında yer alan listeye bakıldığında “Türk İnkılabının edebi ve kültürel neferlerinin” listesini görmek mümkündür.Örneğin  23 Nisan 1920’den 1950’ye kadar belirtilen listede bazı milletvekillerinin farklı dönemlerde tekrar seçilmesini de sayarsak  139 milletvekilinin 30 yıl kadar mecliste çalıştığını görebiliriz.Bunlar arasında Yakup Kadir Karaosmanoğlu,Halide Edip Adıvar,Mehmet Akif Ersoy,Hamdullah Suphi Tanrıöver,Ziya Gökalp,Ahmet Rasim,Falih Rıfkı Atay… sadece birkaçı.

Önümüzdeki pazar günü yapılacak milletvekili genel seçimlerinde yukarıda belirttiğim meslek ve uzmanlık dalında kendini geliştirmiş yazar,şair ve sanatçılar;bununla birlikte öğretmen,işçi,emekçi ve çiftçi gibi standart milletvekili profilinin dışında sayabileceğimiz adayları oturup tek tek inceledim.Partilerin bu konuda  ciddi bir programlarının olduğunu zannetmiyorum ama incelediğim partilerde az olsa bu konuyu etüt edildiğini görmek da mutlu edici,heveslendirici.Paralel oyunlar sinirleri gererken,tarih üzerinden hala partilerin ıy kaybetmesi beklenirken,kutsal ittifakların bizleri götüreceği kirli sonlara ilişkin tezler üretilirken,keselerin ağızları Refahyol hükümetinden hatırlayacağımız gibi iyice açılmışken,o ona sol kroşe o ona sağ aparkat atmaya hazırlanırken böyle bir durumu size sunmak ilginç ve etkileyici gelmeyebilir sizlere.Ama her değişimin getirdiği etkileyiciliği kültür,sanat  ve edebiyat üzerinden sağlamanın yolları neden denenmesin?HDP’nin açık listesi yayımlanmadığı için sizlere bilgi veremeyeceğim.Ancak Sırrı Süreyya Önder’in yönetmen olduğunu ve Düğün Dernek” filminde rol aldığını hepimiz biliyoruz.Suavi,Eşber Yağmurdereli ve Aydın Çubukçu gibi sanat ve kültür insanlarının aday gösterildiğini listeden görmek mümkün.Bunların yanında diğer üç büyük partinin milletvekili listelerinde yer alan ve bizim yukarıda belirttiğimiz “lacivert ve siyah” olmayan “renkli kişilik“lerin sayısını verebiliriz.Liste uzun olduğu için ancak sayılarını sizinle paylaşacağım:

Yazımızın  başlığı Necati Cumalı’nın  “Oy ” adlı şiirinden alınmıştır.Onlar oy vermiyorlar;fakat oy veren büyüklerinden bazen daha isabetli ve yapıcı oy kullanabiliyorlar büyük hayal evrenlerinde:”Coplara,namlulara bakıyorum/Kelepçeler,demir parmaklıklar/Kan lekelerine kentin alanlarında/Hep son,hep tükeniş,hep ölüm/Çocuklara oy veriyorum.”