Bak Bana Nişan Taktılar

Zeki ORDU zekiordu.zekiordu@gmail.com

Şu türküler nasıl yakılır bilinmez. Bazen “kaynak kişi” veya “derleyen” şeklinde arşivde yerini alır. Çoğu anonimdir.

Türkülerde sanat kaygısı yoktur. Hasbi ve içten geldiği gibi söylenir.

Bazen “dolgu” olarak kullanılan kelimeler ve mısralar vardır. Ancak insana kurşun gibi işleyen mısraları da yok değildir.

Bazen muammalı veya alakasız bir şekilde başlar. Bir Diyarbakır türküsünde:

Yeni kapıda atlılar

Derdime dertler kattılar

Diye başlıyor. O atların “dertlere dert katmasını” söyleyen biliyor. Ortada sadece dertlenmenin kaynağı atlar olarak gösteriliyor o kadar.

Belli ki devamı için bir hazırlık sözleri bunlar. Ve şöyle devam ediyor:

Yârim beni beğenmezdin

Bak bana nişan taktılar.

Her şey bu “beğenmezdin” kelimesinde saklı. Üstelik muhatabına “yârim” diye hitap ediyor. Ve “Sen beğenmedin ama senden sonra beğenenler oldu” demeye getiriyor.

Demeye getiriyor getirmesine de yine de asıl arzusunun yerine gelmeyişi içinden çıkmıyor. “Bak bana nişan taktılar” ifadesi “Oh olsun! Gördün mü?” den çok aslında “Keşke sen olsaydın” isteğinin de gizli bir ifadesi.

Dertlere dertlerin katılması; yâri tarafından beğenilmemesindendir. Artık bu saatten sonra da yapılacak bir iş yoktur. Çünkü artık bir beğeneni vardır.

Türküler böyle “sızıları” açığa çıkarıyor işte. Teselli sözleri kar etmiyor. Mazi insanın peşini bırakmıyor. En azından türkülere göre…

Şimdi “yar” denilen o kişi çıkıp da “Tamam mademki bana meylin vardı senin istediğin olsun” dese dahi yapılacak bir şey yoktur. O artık “sahiplidir.” Gönül “yâri” istese bile “vicdan” müsaade etmez artık.

Öyle değil mi?

Akılla gönlün mücadelesinden akıl galip çıkmıştır hep. Ancak zafer kazanamamıştır. Akıl maddeye hâkim olurken gönlün tercihini değiştirememiştir. Her şey görüntüde kalmıştır maalesef.

Yok mu şu gönlü ikna edecek bir yol?

“Gönüle yârimi bulduramadım” diyen Neşet Ertaş ile kafama göre birini bulamadım diyenler arasındaki fark nedir?

Biz gelelim bizim türkümüze:

Yarim beni beğenmezdin

Bak bana nişan taktılar

Keşke beğenseydi….