Bana Dert Açtı Ellere Derman Oldu

Zeki ORDU zekiordu.zekiordu@gmail.com

“Söz ola ağulu aşı yağ ile bal ile yağ ede bir söz” demiş Yunus Emre.

Söz söylemek bir sanattır, diğer sanatlarda olduğu gibi. Ancak öyle sözler vardır ki söyleneni bilinmese dahi söz unutulmaz. Yani söyleyen bilinmez de söz hala dillerdedir. Sözün dillerde kalması için de önce gönle girmesi lazım. Yoksa niye asırlarca söylenip durulur.

Bir Erzurum türküsünde “Bana dert açan dilber /Ellere derman oldu” diyor. Nasıl olur da aynı şey hem “dert” hem de “derman” olabiliyor?

İşte bütün mesele bu sözün ne için kullanıldığında yatıyor. Birden çok kişiye “çare” olabilecek o şey neyse “birinin” dışındakilere yaramayacaktır. Sevgi bu satın alınmıyor bazen. Zaten satın aldığını düşünen de neye kavuştuğunu bilmiyordur.

Bazı şeylere “gönül” ile bazı şeylere ise “zor”la ulaşırsınız. Zor kullanarak ulaştığınız şeyin cismi sizinle olur. Hatta ismi sizinle olur. Bir de ona sorun bakalım…

“Bana dert açan dilber /Ellere derman oldu” ifadesi ne kadar çok şey anlatıyor değil mi? büyük şairlerimizden Fuzuli’nin çok bilinen bir gazelinde şöyle bir beyit vardır:

Kamu bimarına canan deva-yı derd eder ihsan

Niçin kılmaz bana derman beni bimar sanmaz mı

Kısaca tercüme edersek;

Sevgili, bütün hastaların derdi için ilaç veriyor ama

Bana ilaç vermiyor. Yoksa beni hasta sanmıyor mu?

Beyitte her şey “beni hasta sanmıyor mu” sorusu üzerine kurulu. Aynen Türküdeki kendisine dert açtığı halde başkasına derman olan gibi.

Bakınız Abdurrahim Karakoç bir şiirinde ne diyor:

Doktor, benim derdim bambaşka bir dert;

Ağrıyan yerimi sorma boşuna.

Yazdığın reçete değer mi zahmet?

Kâğıtla kalemi yorma boşuna.

Kısaca boşuna uğraşma diyor yani. O derdini biliyor da doktor bilmiyor yani. “Bunlar ilaçla falan geçecek dert değil” demeye getiriyor. Tabii anlayana.

Biz de yazımızı bir Tokat türküsünden alınan bir mısra ile bitirelim. Şöyle söylenmiş türkünün bir yerinde:

“Sen benim derdimi bile bilmezsin…”

Siz bilebilir misiniz?