Sordum Sual Ettim Kimin Yârisin

Zeki ORDU zekiordu.zekiordu@gmail.com

Ah şu türküler…

Ah şu şiirler…

Bir Malatya türküsünde geçiyor bu mısra.

Bu kadar kısa cümle ile ne kadar çok şey ifade edilmiş.

Bu mısrada neler yok ki?

Başta edep. Bir yanlışlığa meydan vermemek için yapılmış bir tahkikat.

Sonrası teferruat sınıfından şeyler. Güzellik, hassasiyet, huy tedbir…

Belli ki gönlü düşmüş birine. Ne demişler? “Göz gördü gönül sevdi.” Yani birinin işi görmek, diğerinin muhabbet duymak.

Ne demek istiyor “Sordum sual ettim derken?” Niye sorup sual ediyor? Ediyor çünkü biriyle evli, sözlü, nişanlı mı diye.

Öyle “Her gözün gördüğü” sevilmez. Had ve hudut var. Usûl ve kaide var. Edep ve hayâ var. Hassasiyet ve titizlik var.

Her ne kadar bir yanda “göz” bir yanda “gönül” varsa da gözün tercihine gönlün uyabilmesi için aklın devreye girmesi lazım. Akıl burada terazi görevini görmekte. Asıl kararı gönül verecek. Atalarımız “Gönlün sevdiğinden güzeli olmaz” demişler.

“Sordum sual ettim kimin yârisin” aynı zamanda da; böyle birisinin sahipsiz olma ihtimalinin de az olmasından kaynaklanmasıdır. Nihai karar bir başkasıyla irtibatı olmaması durumunda verilecektir. Bu nihai karar aklın da kararı olacaktır. Göz de gönül de kararı çoktan vermiş aslında.

Şayet “göz” dikkat çekmeseydi niye sorup sual edecekti ki? Onu sorup sual ettirmeye iten sebep ne? İşte buralarını siz de biliyorsunuz. Yazarsak tesiri azalır.

Bu “sorulup sual edilecek” kişi demek buna layık. Bir Diyarbakır türküsündeki “Hangi bağın bağbanısan gülüsen/ Aldın aklım ettin beni deli sen” hükmüne çok yakınsa da bir farklı eda ile söylenmiş.

Zaten Anadolu insanın en güzel yanı gönlünün ateşini ya mısralara ya nağmelere dökerek azaltmaya çalışıyor. Tabii azaltabilirse…

Ha “Hangi bağın gülü” ha “sordum sula ettim” ifadesi. Biri sen buralardakilere benzemiyorsun diğeri bu halinle seni başkaları da fark etmiştir demek bir bakıma. Yani her durumda bir farklılıkları var.

Mademki hemen fark ediliyor bir farklılığı vardır demek.

Neden diğerleri değil? Cevabı Malatya türküsünde verilmiş zaten:

“Benim yârim Malatya’ya değmeli…”

Yok yok! Bu cihana değmeli…

İşte onun için “Sorup sual edilir…”