Ünye’de Anafarta İlkokulu ve Yakın Tarihi Olmayan Şehir

Zeki ORDU zekiordu.zekiordu@gmail.com

Ünye’ye geldiğimde takvimler 1991 yılını gösteriyordu. İlk geldiğimde günlerden çarşambaydı ve Ünye epey kalabalıktı. İçimden “Ne büyük ilçe” diye geçirdim. Perşembe günü aynı kalabalığı görmediğim zaman şaşırmıştım.

Her geçen gün tanıdıklarım artıyor ben de şehri tanımaya başlıyordum.  Her sorduğum Ünye’nin tarihi bir şehir olduğunu söylüyordu. Bu güzel bir şeydi. Tarihi ne kadar gerilere giderse o kadar kültür ve medeniyeti temsil ediyor olmalıydı.

Çocukken yani daha Ünye’ye gelmeden ki o zamanki ilkokul öğretmenim öğrencilerine Ünye Çamlık’ta bir gezi düzenleyeceğini söylemişti. Ünye’ye 40 km uzaklıkta bir okuldu ve sene 1965 idi. Ünye ile bildiğim tek şey “Çamlık” diye bir yerinin olduğu idi.  1965 ile 1991 senesi arasında 26 yıl vardı. 1965 ile 1991 yılı arasında bir muhtıra, bir darbe bile olmuştu.

Yıllar sonra bu güzel ilçeye öğretmen olarak atandım.

O zamanki adı “Cumhuriyet Meydanı” olan ve her yerel seçim sonunda çehresinde değişiklik olan meydanda bir ilkokul vardı. Anafarta İlkokulu olarak bilinen bu okul, ilkokullar arasında çok önemli bir nama sahip okullardan biriydi.

Tarihi bir görünümü vardı. Gün geldi meydanın büyümesi gerekçesi ile yıkılacağı huşunda söylentiler dolaştı. Öğretmenlerin bir kısmı değişik sebeplerle buna karşı çıktı. Ancak belki sağlıklı değildi. Okul harici bir işte kullanılabilirdi.

Öyle veya böyle okulun yıkılmasını istemiyorduk. Ben bu binanın tarihi özelliği oluşundan dolayı  korunmasını, okulun eğitim ve güvenlik açısından taşınabileceğini düşünüyordum.  Ancak “Büyüklerin hikmetinden sual olunmaz; onlar her şeyin doğrusunu bilir” düsturu mucibince okulu yıkıp meydanı büyüttüler(!)

Artık ferah bir meydanımız var derken Hük^met binasını oraya kondurmazlar mı?

Hatta Adliye Sarayı bugünkü yere yapılırken bazı vatandaşları “Taa nereye yaptılar” cümlelerini hala hatırlıyorum. “Büyükler” bu sefer onu da meydana yapmayarak önemli bir iş yapmış oldular. Daha doğrusu kötü bir işi yapmamış oldular.

Kime Ünye’yi sorsam tarihini yüzyıllar ötesinden beri anlatıyor, 50 sene önceye gelince duruyor. Ünye’nin son yarım asrına ait niye çok eser yok?

Mesela Hükumet Binası başka yerde olsa, Anafarta İlkokulu orada kalsa ve Eğitim Müzesi olarak görev yapsaydı meydan daha mı çok daralmış olurdu?

Bir Ünyeli olmamakla birlikte ülkemin her yerindeki kültür hizmetleri ve kültür eserleri benim için de önemli. Niye dışarıdan meydana adım atar atmaz “Şu bina bilmem kaç yıllık” diyecek bir binamız yok.

Sahi fatih döneminden kalma diye söylenen “Çınar” ağacı  kapladığı alan az diye mi müteahhitlerin dikkatini çekmedi?

Neyse eski bir eğitimci olarak Anafarta ilkokulunun yıkılmasına üzüldüm. Kim bilir orada kaç kişi eğitim gördü de şimdi yerini gösteremiyor?

Ünye mi?

Yakın tarihi olmayan şehir…